بررسی چگونگی و میزان تاثیر حرارت بر سخت افزارها

کامپیوتر شما به چند دلیل اصلی ممکن است دچار اورهیت شود. اما چه اتفاقی می‌افتد زمانی که یک کامپیوتر بیش از حد داغ شود یا به اصطلاح دچار اورهیت شود و تاثیر حرارت بر عملکرد سخت افزارهای چطور خواهد بود؟ اگر کامپیوتر شما بیش از حدِ نرمال داغ شود، احتمالا مشکلی موقتی دارد یا ممکن است مشکل جدی‌تری مربوط به محل قرار گرفتن کامپیوتر و اجزای داخلی آن داشته باشد. در ادامه‌ی این مقاله به بررسی تاثیر حرارت بر سخت افزارها می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که وقتی یک کامپیوتر دچار اورهیت می‌شود چه اتفاقی می‌افتد. همینطور روش‌های چک کردن دما و راه‌های کاربردی مقابله با این مشکل را به شما ارائه می‌دهیم.

هر قطعه آستانه‌ی گرمای مربوط به خود را دارد، با این حال در بعضی موارد اورهیت زمانی اتفاق می‌افتد که قطعات PC زیر فشاری که به آنها وارد می‌شود دچار افزایش دما می‌شوند، این افزایش دما بر روی عملکرد دستگاه تاثیر می گذارد.

وقتی یک کامپیوتر یا CPU دچار اورهیت می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر کامپیوتر شما دچار اورهیت می‌شود، این موضوع می‌تواند عمر مفید قطعات داخلی را کم کرده و در نتیجه منجر به بروز آسیب‌های جبران ناپذیر و از دست رفتن اطلاعات شود.

در شرایطی که کامپیوتر شما زیادی داغ می‌کند، احتمالا ارورهای صفحه‌ی آبی برای شما نمایش داده می‌شود یا مشکلات دیگری در عملکرد نرم افزارها یا بخش سخت افزاری اتفاق می‌افتد. در شرایط جدی‌تر حتی ممکن است تجهیزات دچار آتش سوزی شوند. کامپیوتری که دچار اورهیت شده خوب کار نمی‌کند، سرعتش پایین می آید، دوام آن کمتر می‌شود، و استفاده از آن می‌تواند آزاردهنده باشد.

بیش از حد داغ شدن قطعات اساسی کامپیوتر می‌تواند مشکلات مختلفی به بار بیاورد و باعث عملکرد بد سیستم شود: سیستم عامل به صورت دوره‌ای کند می‌شود و گاهی کاملا از کار می‌افتد، تصاویر گرافیکی عجیب بر روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود، خود به خود ریبوت می‌شود که ممکن است «صفحه‌ی مرگ» را به شما نشان دهد. صفحه‌ی مرگ یک صفحه‌ی آبی رنگ است که به هنگام بروز مشکل در سیستم روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود و ارورها را به کاربر نشان می‌دهد.

گرچه، اگر در این شرایط CPU از کار نیفتد، و دچار گرمای زیادی شود ممکن است بر روی اسلات‌های مادربورد، مدار VRM مادربورد و دیگر قطعات اطراف آن تاثیر منفی بگذارد که جزو تاثیر حرارت بر سخت افزارها محسوب می‌شود.

برای مثال، اگر بدون توجه به این افزایش دما از کامپیوتر خود استفاده کنید، خازن‌های روی مادربورد خراب می‌شوند و عملکرد کامپیوتر متوقف می‌شود.

چرا کامپیوتر دچار اورهیت می‌شود؟

کامپیوتر به چند دلیل می‌تواند دچار اورهیت شود. ممکن است بعضی قطعات خراب شده باشند. یا بعضی درایورهای سخت افزار به خوبی کار نکنند. اما به احتمال زیاد سیستم خنک‌کننده‌ی شما به خوبی کار نمی‌کند.

ممکن است گرد و خاک در کیس شما جمع شده باشد، شاید فن از کار افتاده، یا مسیر تهویه‌ی کامپیوتر شما مسدود شده باشد، یا شاید از یک لپ‌تاپ جمع و جور استفاده می‌کنید که برای استفاده‌ی طولانی مدت مناسب نیست.

چطور دمای PC یا لپ‌تاپ خود را چک کنیم؟

از چند روش مختلف می‌توانید دمای کامپیوتر را اندازه بگیرید، مثلا می‌توانید وارد BIOS یا UEFI شوید و به اطلاعات سیستم دسترسی پیدا کنید. یک روش دیگر، استفاده از اپلیکیشن‌های ترد پارتی است. اپلیکیشن‌های ترد پارتی، نرم افزارهایی هستند که توسط شرکت‌هایی غیر از شرکت تولید کننده‌ی اصلی نوشته شده‌اند.

احتمالا مفیدترین و ساده ترین نرم افزار Open Hardware Monitor است. این برنامه به صورت رایگان در اختیاز کاربران قرار می‌گیرد. این نرم افزار دمای سخت افزارهای PC و همچنین سرعت چرخش فن‌ها و بار وارده بر قسمت فنی کامپیوتر را نشان می‌دهد.

تاثیر حرارت بر سخت افزارها

همه‌ی کامپیوتر‌ها سنسورهایی که در این برنامه نشان داده می‌شوند را ندارند، بر اساس پیکربندی کامپیوتر احتمالا تعداد زیادی از آن‌ها وجود داشته باشد. در این مورد CPU سنسور دمای پردازنده است. سیستم - مادربورد GPU – کارت‌های ویدیویی دمای هارد نیز می‌تواند نشان داده شود.

به یاد داشته باشید که CPU، RAM و GPU محدوده دمای بهینه‌ی متفاوتی دارند. قبل از اینکه با کار زیاد باعث بالا رفتن دمای کامپیوتر شوید، حتما اطلاعات مربوط به PC، یا خصوصیات CPU و کارت گرافیک را چک کنید، در این صورت متوجه می‌شوید که سخت افزار کامپیوتر شما تا چه اندازه افزایش دما را می‌تواند تحمل کند.

دمای نرمال قطعات کامپیوتر چقدر است؟

رنج دمای پردازنده در حال کار معمولا بین 40 تا 70 درجه سلسیوس، هارد درایو بین 45 تا 50 درجه، مادربورد بین 40 تا 45 درجه تغییر می‌کند و دمای کارت‌های ویدیویی تا حدود 80 درجه (برای کارت‌های ویدیویی قوی معمولا کمتر از 60 درجه است) بالا می‌رود.

این مقادیر ممکن است بسته به مدل تجهیزات متفاوت باشد. با این حال اگر دمای تمام قطعات با هم بالا برود، نشان دهنده‌ی این است که PC دچار اورهیت شده است.

آیا نرم افزارها و اپلیکیشن‌های کامپیوتری می‌توانند باعث اورهیت شوند؟

به محض اینکه متوجه شدید دمای کامپیوتر شما دارد زیادی بالا می‌رود اول از همه باید چک کنید که این افزایش دما مربوط به قطعات داخل PC است یا مربوط به برنامه‌ای است که از کار افتاده یا دچار مشکل شده و دارد تمام توان دستگاه را می‌گیرد و باعث می‌شود PC یا لپ‌تاپ شما بیش از حد توانش تحت فشار قرار گیرد.

برای این کار و جلوگیری از تاثیر حرارت بر سخت افزارها، کلید کنترل، آلت و دلیت را همزمان فشار دهید و در پنجره‌ای که باز می‌شود گزینه‌ی Task Manager را بزنید. به این صورت می‌توانید میزان توان CPU که توسط برنامه‌های مختلف استفاده می‌شود را به صورت درصدی ببینید اگر دیدید میزان استفاده‌ی یکی از آن‌ها زیاد شده، برنامه مربوطه را ببندید.

این موضوع به این معنی است که هرچه کمتر از کامپیوتر کار بکشید دمای آن کاهش پیدا می‌کند.

چطور یک کیس کامپیوتر رومیزی را قرار دهیم تا از بروز اورهیت جلوگیری کنیم؟

در مورد کامپیوترهای رومیزی، مطمئن شوید که دور تا دور کیس به اندازه‌ی حداقل 5 تا 10 سانتی متر خالی باشد، مخصوصا قسمت پشت آن که منبع تغذیه و فن قرار می‌گیرد.

همچنین در کناره‌ها هم فضای اضافی در نظر بگیرید؛ مخصوصا اگر در دیواره‌های کیس محل ورود هوا قرار گرفته است. اگر در بالای کیس هم محل ورود هوا وجود دارد، چیزی روی آن قرار ندهید.

تاثیر حرارت بر سخت افزارها

چرا تمیز کردن گرد و خاک از روی فن اهمیت دارد؟

گرد و خاک و مو و هرچیز دیگری که ممکن است به تیغه‌های فن CPU بچسبد، باعث کمتر خنک شدن آن شده و در نتیجه عملکرد کامپیوتر شما کُندتر و بدتر می‌شود.

اگر میزان انباشتگی گرد و خاک بیشتر شود، می‌تواند عواقب بدی برای تمام قطعات سیستم به همراه داشته باشد و باعث خرابی آن‌ها شود. به همین دلیل، مهم است که هر چند وقت یکبار داخل کیس خود را تمیز کنید.

تاثیر حرارت بر سخت افزارها

آیا کارت‌های گرافیکی هم دچار اورهیت می‌شوند؟

دومین قطعه‌ی سخت افزاری که مدام دچار اورهیت می‌شود، کارت گرافیک است که در مطلب تاثیر حرارت بر سخت افزارها نیز به آن توجه ویژه‌ای شده است. کارت‌های گرافیکی معمولا به دلیل نبودن سیستم خنک کننده یا بار بیش از حد دچار اورهیت می‌شوند. سیستم‌های کاهش دما بر روی کیت کار خود را به خوبی انجام نمی‌دهند.

علائم اصلی اورهیت شدن کارت گرافیک

خاموش شدن صفحه نمایش
ظاهر شدن علائم گرافیکی در حین بازی
صدای زیاد فن داخلی

چطور بفهمیم که PC خود دچار اورهیت شده؟

اگر هرکدام از این موارد برای کامپیوتر شما اتفاق افتاد، احتمالا PC شما دچار اورهیت شده:

هر از گاهی ری استارت یا متوقف می‌شود
سیستم هنگ می‌کند
پیام خطای دما، هیت سینک یا فن روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود
سر و صدای فن بیشتر از حد معمول می‌شود
هنگام اجرای برنامه‌ها یا بازی‌ها صفحه نمایش برای چند ثانیه فریز می‌شود
سرعت لودینگ پایین می‌آید و مدت زمان پاسخگویی در زمان کار کردن با فایل‌ها بالا می رود
کامپیوتر خود به خود خاموش می‌شود
صفحه نمایش خاموش می‌شود (اغلب زمانی که کارت گرافیک دچار اورهیت می‌شود)، یا BSOD (صفحه‌ی آبی) ظاهر می‌شود.

چطور از اورهیت شدن PC جلوگیری کنیم؟

در ادامه 11 راهکار به شما ارائه می‌دهیم که به کمک آن‌ها می‌توانید از اورهیت شدن کامپیوتر خود جلوگیری کنید:

برای اولین قدم مطمئن شوید که فضای داخلی PC شما کاملا تمیز است.
یک منبع تغذیه‌ی بی کیفیت مدت زمان زیادی دوام نخوهد داشت، توان زیادی را به صورت گرما هدر می‌دهد و باعث داغ کردن کل PC می‌شود. منبع تغذیه ماژولار یا غیر ماژولار فرقی نمی‌کند اما حتما منبع تغذیه‌ی با کیفیت تهیه کنید.
پردازنده همیشه باید در دمای مناسب نگهداری شود. این دمای مناسب نه تنها عمر مفید آن را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود کامپیوتر شما بهتر و سریع‌تر کار کند.
کامپیوتر خود را در اتاقی که دمای آن زیاد است نگهداری نکنید. دمای اتاق در حالت ایده‌آل باید حدود 20 درجه سانتی‌گراد باشد. همچنین مطمئن شوید که اتاق تهویه‌ی مناسبی دارد.
ساده‌ترین راه برای جلو گیری از بروز اورهیت این است که دور تا دور کیس به اندازه ی 5 تا 10 سانتی‌متر خالی باشد.
وقتی خواب هستید یا برای چند ساعت کاری با دستگاه ندارید، بهتر است به جای حالت Sleep Mode کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود را خاموش کنید.
بیش از حد به PC فشار نیاورید. به جای استفاده از تمام توان دستگاه در حالتی متعادل از آن استفاده کنید.
در جایی مناسب از لپ‌تاپ یا کامپیوتر خود استفاده کنید. هیچوقت روی پتو یا زانوها قرار ندهید. همیشه دستگاه را بر روی جایی صاف و مناسب قرار دهید.
توصیه می‌شود PC را روی میز یا سطح زمین قرار دهید به جای اینکه روی مبل یا وسایلی از این قبیل بگذارید چرا که در این صورت مسیر جریان هوا اطراف آن‌ها محدود می‌شود.
برای داشتن تهویه‌ی مناسب از کیس‌های مقاوم در برابر گرد و خاک و مکعبی شکل استفاده کنید.
اگر سیستم خنک‌کننده مبتنی بر مایع دارید، عملکرد پمپ را چندبار چک کنید.
کابل کشی داخل کیس را به خوبی مدیریت کنید و دستگاه را در جایی با تهویه‌ی مناسب قرار دهید.

تاثیر حرارت بر سخت افزارها

چطور از اورهیت شدن لپ‌تاپ جلوگیری کنیم؟

به مهم‌ترین سوال تاثیر حرارت بر سخت افزارها رسیدیم؛ اگر از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید حتما متوجه شده‌اید که گاهی دچار اورهیت می‌شود. برای جلوگیری از این موضوع پیشنهاد می‌کنیم از پایه‌های چسب دار و خنک‌کننده‌ی لپ‌تاپ استفاده کنید و حتما مجرای تهویه‌ی هوا را تمیز کنید.

در این صورت جریان هوا بیشتر می‌شود. لپ‌تاپ را روی سطوح ناصاف قرار ندهید، این کار جلوی جریان هوا را می گیرد و باعث خاموش شدن ناگهانی دستگاه می‌شود.

سوالات متداول راجع به تاثیر حرارت بر سخت افزارها

بیشترین دمایی که پردازنده‌های AMD و Intel می‌توانند تحمل کنند چقدر است؟

شرکت‌های AMD و Intel بیشترین نرخ دما را برای پردازنده‌های خود را دارند و این دما بین 90 تا 100 درجه سانتی‌گراد است. اگر CPU به این دما برسد، کامپیوتر شما مشکل جدی دارد. بیشتر کاربران سعی می‌کنند دمای CPU را در حالت بیکار کمتر از 40 درجه سانتی‌گراد و در حالتی که با تمام توان کار می‌کند کمتر از 70 درجه سانتی‌گراد نگهدارند.

در حالت ایده‌آل، یک پردازنده در حالت رِست نباید به دمای بیشتر از 40 درجه سانتی‌گراد برسد و در حالتی که با بیشترین توان کار می‌کند، دمای آن نباید از 70 درجه سانتی‌گراد بیشتر شود. بالاتر از این دما، نه تنها عملکرد بی نقص پردازنده به خطر می‌افتد، بلکه Thermal Throttling (آستانه دمایی که عملکرد CPU یا GPU با رسیدن به آن تحت تاثیر قرار می‌گیرد) به همراه آسیب به عملکرد قطعه‌ی مربوطه اتفاق می‌افتد و حتی ممکن است باعث خرابی سیستم شود.

چرا کامپیوتری که دچار اورهیت شده کُندتر از یک کامپیوتر خنک کار می‌کند؟

کامپیوتری که داغ کرده کندتر از یک کامپیوتر خنک کار می‌کند، به این دلیل که فرکانس عملکرد قطعاتی مثل CPU و GPU کاهش پیدا می‌کند تا جلوی آتش گرفتن به دلیل دمای زیاد را بگیرد. بنابراین برای جلوگیری از کند شدن PC مطمئن شوید که در دمای متعادل یا پایین کار می‌کند.

آیا باز کردن کیس به پایین آمدن دما کمک می‌کند؟

افراد بسیاری با تصور اینکه این کار به پایین آمدن دما کمک می‌کند، کیس را باز می گذارند. اما به دو دلیل این تفکر کاملا غلط است و برعکس این تصور اتفاق می‌افتد. اول اینکه این کار میزان گرد و خاکی که به فن‌ها می‌چسبد را افزایش می‌دهد و باعث بد کار کردن آن‌ها می‌شود. دلیل دوم این است که جریان هوای تولید شده توسط فن‌ها از کیس خارج می‌شود. و این باعث می‌شود فضای کیس کمتر خنک شود.

آیا گذاشتن لپ‌تاپ روی پا مشکلی دارد؟

اگر عادت دارید موقع کار با لپ‌تاپ آن را روی پای خود بگذارید، حتما نمی‌دانید که این کار باعث می‌شود لپ‌تاپ شما دچار اورهیت شود چرا که بدن شما منبع گرماست.

بررسی تاثیر حرارت بر سخت افزارها از طریق تروجان‌ها و بدافزارها

اگر PC شما زیادی داغ می‌شود ممکن است مشکل فقط سخت افزاری نباشد. تروجان‌ها و بدافزارهای زیادی هستند که با آلوده کردن PC باعث می‌شوند پردازنده با بیشترین توان کار کند، مثل تروجان‌هایی که بر روی PC نصب شده و از آنها برای استخراج ارز دیجیتال استفاده می‌شود. در این صورت، باید یک آنتی ویروس قوی بر روی سیستم نصب شود.

کدام قطعات در برابر اورهیت آسیب‌پذیر هستند؟

خازن‌ها آسیب پذیرترین قطعات بر روی مادربورد، کارت گرافیک و منبع تغذیه هستند. خازن‌ها خیلی سریع از کار می افتند، مخصوصا اگر کامپیوتر مدام دچار اورهیت شود. در حین فرآیند تعمیر و نگهداری آنچنان توجهی به خازن‌ها نمی‌شود. متورم شدن خازن و یا نشت روغن از آن از نشانه‌های خرابی آنهاست.

نتیجه گیری بررسی تاثیر حرارت بر سخت افزارها

به انتهای مطلب تاثیر حرارت بر سخت افزارها رسیدیم؛ اورهیت شدن کامپیوتر و قطعات آن مساله‌ی نسبتا مهمی است که در بهترین حالت با کُند شدن سیستم خودش را نشان می‌دهد و در بدترین حالت باعث از کار افتادن قطعات گران قیمت سیستم می‌شود.

اورهیت شدن کامپیوتر یکی از مشکلات رایج بسیاری از کاربران است. راه حل رهایی از این مشکل روش نگهداری و اقدام به موقع است. مراقبت از کامپیوتر شخصی و مقابله با دمای بالا باعث می‌شود دستگاه شما مدت طولانی‌تری کار کند.

منبع: DigitalWorld839

بیشتر بخوانید: