حافظهی دسترسی تصادفی یا به اختصار "رَم" (Random Access Memory – RAM) یکی از مهمترین و حیاتیترین قطعات کامپیوتری در تمام دستگاهها و سیستمهاست، از پیسیها گرفته تا تبلت، لپ تاپ و کنسولهای بازی. بدونِ رم، تقریبا انجامِ هر کاری که فکرش را بکنید بسیار بسیار کندتر خواهد شد. اگر حافظهی کافی برای اجرای بازی یا اپلیکیشن وجود نداشته باشد، یا به شدت کند اجرا خواهد یا حتی اصلا بالا نخواهد آمد. با اگزوگیم همراه باشید تا به جایگاه رَمها در سیستمها بپردازیم و انواع آن را بشناسیم.
اما رم دقیقا چیست؟ به بیانِ ساده، رم یک قطعهی بسیار سریع است که تمام فایلها و اطلاعاتی که سیستم در لحظه یا در آینده نزدیک نیاز دارد را در خود نگاه میدارد. دسترسی به اطلاعاتی که روی رَم ذخیره شده بسیار سریع است، به مراتب سریعتر از هارد درایوهایی که در ظرفیتهای بسیار بیشتری فایلها را در خود نگاه میدارند.
حافظهی کوتاه مدت
رَم در حقیقت حافظهی کوتاه مدتِ سیستم شماست. رَم به طور موقت تمام آنچه که روی سیستم شما در حال اجراست را ذخیره (یا حفظ) میکند، از تمام سرویسهای ویندوز گرفته تا مرورگر وب، ویرایش تصاویر و بازیهای در حال اجرا. اگر رَم نبود، هسته پردازنده (CPU) ناچار میشد هر بار برای خواندن هر فایل یا اطلاعاتی که به آن نیاز دارد، مستقیما به سراغ قطعهی بسیار کندتری به نام هارد درایو برود. هرچند هارد درایوها و حافظههای اساسدی طی سالهای اخیر از لحاظ سرعت بسیار پیشرفت کردهاند، اما همچنان در مقایسه با حافظههای رَم به مراتب کندتر هستند.
اطلاعاتی که روی رَم ذخیره میشوند، از هر نوعی که باشند و در هر قسمتی از حافظهی تصادفی که قرار گرفته باشند، تقریبا با سرعتی برابر لود شده و در اختیار سیستم برای پردازش و انتقال قرار میگیرند. از آنجایی که رَمها مستقیما روی مادربُرد سیستم شما قرار میگیرند، عملا هیچگونه تاخیر یا افتی ندارند (چرا که اصولا از هیچ نوع کابلی برای اتصال به سیستم استفاده نمیکنند).
رَم دارای حافظهی کوتاه مدت و موقتی است، در نتیجه نمیتواند اطلاعات را برای همیشه و به طور دائمی در خود حفظ کند. تکنولوژی به کار رفته در ساخت رَم ها از نوع "فرار" است، به این معنی که وقتی سیستم خاموش شده و جریان برق در رَم قطع شد، فایلهایی که روی آن حفظ شده را برای همیشه فراموش خواهد کرد. همین نکته حافظهی رَم را برای اجرای دستورات ترکیبی و پیچیدهی هر روزهی شما ایده آل میکند. اما این حقیقت را نیز به خوبی نشان میدهد که چرا با وجود قطعهی بسیار پُرسرعتی مثل رم، ما همچنان به هارد درایوها و حافظههای اساسدی نیز نیاز داریم، چرا که این قطعات با وجود این که از رَم کُندتر هستند، اما واقعا میتوانند برای مدتهای طولاتی و حتی با وجود خاموش شدن سیستم، فایلها را نگه دارند.
انواع مختلف رَم
رَم اساسا دارای ساختاری بنیادی و کلی است، در نتیجه دارای انواع محدود و مشخصی است. اغلب اوقات زمانی که در مورد حافظه رَم صحبت میکنیم، درواقع منظور ما DRAM (Dynamic Random Access Memory) یا به طور دقیقتر SDRAM (Synchronous Dynamic Random Access Memory) است. اصطلاحاتِ معمول در این زمینه واقعا چندان تفاوتی در تکنولوژیهای به کار رفته ندارند، اما برای آگاهی بیشتر مفید هستند، و نشان میدهند که این اصطلاحات در مواردی میتوانند با یکدیگر همپوشانی داشته باشند.
رایجترین نوعِ رَم که امروزه در بازار یافت میشود، رَم DDR4 است، اما سیستمهای قدیمیتر میتوانند دارای رَمهای DDR3 یا حتی DDR2 باشند. این اعداد در واقع گذار تکنولوژی رَم طی نسلهای مختلف را نشان میدهد، و هر بار که به نسل جدیدتر وارد میشویم، رَمهایی با سرعت بالاتر و پهنای باند بیشتر خواهیم داشت و شاهد افزایش فاکتور مگاهرتز (MHz) خواهیم بود. همچنین هر کدام از این نوع رَمها متعلق به نسلِ خاص خود هستند، در نتیجه قابل تعویض با یکدیگر نمیباشند.
یکی دیگر از اصطلاحات معمول در بازار رَمها، رَمهای مخصوص گیم یا VRAM (Video RAM) هستند. هرچند که این نوع رَمها زمانی به عنوان یک قطعهی کاملا مجزا و مستقل استفاده میشدهاند، اما امروزه بیشتر به عنوان بخشی از کارت گرافیک یا درواقع رَمِ مخصوص کارت گرافیک به کار میروند. همچنین در کنسولهای پلی استیشن و ایکس باکس نیز به این اصطلاح برخواهید خورد، چرا که این نوع رَمها به طور اختصاصی برای استفاده با کارت گرافیک و حفظ و انتقال پردازش گرافیکی با سرعت بسیار بالا برای اجرای بازیها به کار میروند. عنوانی که برای این نوع رَمها روی کنسولهای بازی استفاده میشود معمولا GDDR است، به علاوهی عددی که نشان دهندهی نسل آنهاست، مانند GDDR5.
اکثر کارت گرافیکهای مدرن و قدرتمند بازار در رَمهای GDDR6 استفاده میکنند، هرچند برخی مدلها نیز یافت میشوند که مجهز به تکنولوژی متفاوتی هستند که به عنوان HBM یا حافظهی با پهنای باند بالا شناخته میشود. این نوع رَم از لحاظ پرفورمنس کیفیتِ بالایی دارد، اما بسیار گران قیمت بوده و فشار زیادی به پاور سیستم میآورد.
ابعاد و اعداد همه چیز نیستند!
مهمترین نکته هنگام خرید رَم، این است که بدانید دقیقا چه میزان حافظه نیاز دارید. یک میزان حداقلی برای اجرای سیستم عامل مورد نیاز است، همین طور برای اجرای بازیها نیز میزان مشخصی به عنوان حداقل حافظهی مورد نیاز مشخص میشود. این میزان حافظهی مورد نیاز برای اجرای بازیها معمولا بر حسب گیگابایت یا GB شناخته میشوند، و میتوانند اعدادی از یک تا هشت گیگابایت و بیشتر را شامل شوند. مهم است که ظرفیت رَم شما دست کم مقداری بیشتر از حافظهی مورد نیاز برای اجرای بازی باشد، چرا که اساسا رَم علاوه بر باری که برای اجرای بازی تحمل میکند، باید فضایی نیز برای اجرای دستورات بک گراند مانند امور ویندوز نیز داشته باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که فضای بسیار زیاد رَم لزوما کمکی به افزایش سرعتِ کلی سیستم نمیکند! و مقدار آن باید متناسب با پرفورمنس کلیِ سیستم و نیاز شما باشد.
ظرفیتِ حافظهی رَم همه چیز نیست! و هرچند بالاتر بودن این ظرفیت میتواند مفید باشد، اما سریعتر بودنِ آن نیز برای اجرای بازیها و اپلیکیشنها حائز اهمیت است. مانند سپییو، رَم نیز دارای سرعت کلاک است، و این فاکتور در کنار برخی فاکتورهای دیگر تعیین میکند که قطعه چه مقدار اطلاعات را در واحد ثانیه میتواند پردازش و کنترل کند. سرعتِ کلی رَم با عنوان "پهنای باند" تعریف میشود، اما معمولا از واحد مگاهرتز (MHz) برای بیانِ آن استفاده میشود.
معمولا رَمهای DDR4 بازار روی فرکانسهای 2133 تا 3000 مگاهرتز عمل میکنند، اما برخی مدلهای خاص میتوانند تا بیش از 4800 مگاهرتز نیز سرعت داشته باشند. ممکن است حروفی مانند PC به چشمتان بخورد. معنای این عبارت در واقع چنین است: عدد مگاهرتز ضرب در عدد هشت و سپس گُرد کردن آن به عددی رُندتر! مثلا DDR4-2133 PC4-17000.
تایمینگ نیز میتواند فاکتوری تاثیرگذار در پرفورمنس رَم باشد، هرچند دیگر اهمیتی که در گذشته دارا بود را ندارد. این اعداد بیانگر چرخهی کلاک رَم و افزایش سرعت حافظه هستند. این افزایش تایمینگ درواقع روی کاهش تاخیر یا لِیتنسیِ رم نیز تاثیر میگذارد. این فاکتور معمولا به صورت چندین عدد که با خط تیره از هم جدا شدهاند نمایش داده میشود. مثلا: 15-15-15-35
هنگام خرید رَم، پیشنهاد میکنیم که تنها در صورتی روی اعداد تایمینگ وسواس به خرج دهید که دنبالِ امور سنگینی چون بنچ مارک حرفهای یا اجرای بازیهای بسیار سنگین با بالاترین کیفیتِ ممکن هستید.
در نهایت، در مورد فاکتور "کانال" در رَمها هم باید مطلع باشید، فاکتوری که هنگام انتخاب و خرید رَم حتما به آن برخواهید خورد. بیشترِ رَمهای امروزی دیگر حداقل دارای دو کانال هستند، و این بدان معناست که دو باس یا مسیر بر روی مادربُرد و میان هر اسلات حافظه و کنترلر پردازنده وجود دارد. برای استفاده از این قابلیت باید دو رَم مشابه و با سرعت برابر نیاز است که از معماری دو کاناله استفاده کنند. رَمهای بسیار قدرتمند و گران قیمت نیز وجود دارند که میتوانند به صورت سه کاناله و چهار کاناله عمل کنند.
حافظه رَم در سیستم چقدر اهمیت دارد؟
رَم فوق العاده مهم است! اگر حافظهی رَم خیلی کم باشد، میتواند تاثیری بسیار منفی بر روی پرفورمنس سیستم بگذارد. هرچند گوشیهای همراه و تبلتها به ظرفیتهای خیلی بالا نیاز ندارد، اما پیسیها و خصوصا سیستمهای حرفهای گیمینگ به آن نیازمندند. اما این نکته را هم باید در نظر داشت که نصب رَمهای عظیم با سرعت بالا به تنهایی نمیتواند سرعتِ سیستم را دگرگون کند، چرا که رَم تنها بخشی از سیستم است، و برای دستیابی به سرعت بالاتر، تمام قطعاتِ آن سهم دارند.
اما رَم به سهم خود تاثیر قابل توجهی دارد، و اگر میخواهید یک سیستم قوی برای ویرایش عکس و ویدئو یا اجرای بازیهای ویدئویی داشته باشید، باید به تهیهی یک رَم خوب و سریع فکر کنید.
فروشگاه اگزو گیم عرضه کننده تمامی تجهیزات و کالاهای گیمینگ است و همچنین در کنار آن، خدماتی نظیر مشاوره رایگان فنی نیز به گیمرهای ایرانی ارائه میدهد. برای دریافت مشاوره و یا هرگونه سوالی میتوانید با شماره ۸۸۹۴۶۵۶۱ تماس گرفته و یا به بخش دایرکت اینستاگرامِ اگزوگیم مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.