در حالی که کامپیوترها و سرورها سال‌هاست که با استفاده از خنک کننده‌های مایع خنک می‌شوند، هنوز هم بحث‌های زیادی در این مورد وجود دارد. در حالی که این خنک کننده‌ها عملا بهترین خنک کنندگی را ارائه می‌دهند، همیشه این سوال وجود دارد که آیا اصلا این متد ارزش این هزینه‌ها را دارد یا خیر. خنک کننده‌های مایع اصولا گران‌تر از کولرهای بادی معمولی هستند و همیشه ترس این که مایع آن روی قطعات ارزشمند کامپیوتر شما بریزد نیز وجود دارد.
کولرهای بادی پردازنده از طرفی اما در چند سال گذشته بزرگ‌تر و به صرفه‌تر شده‌اند و کارت گرافیک‌ها نیز از هیت سینک‌ها و سیستمهای خنک کننده پیشرفته استفاده می‌کنند و حالا سوالی که پیش می‌آید، این است که آیا خنک کننده مایع به صرفه است یا خیر؟
در این مقاله ما می‌خواهیم به شکل مختصر نگاهی کلی به ماهیت خنک کنندگی مایع و متدهای آن بیاندازیم و مزایا و معایب آن را برای شما لیست کنیم تا شما بتوانید تصمیمی درست را برای کامپیوتر خود بگیرید.
خنک کننده مایع چیست؟
برای شروع، خنک کننده مایع از یک محلول مایع استفاده می‌نماید که اصولا آب یا ترکیبات ویژه است تا گرما را از پردازنده یا کارت گرافیک دور کند. این کار از طریق واتربلاک و یک سیستم رادیاتوری انجام می‌شود.
مایع خنک از طریق واتربلاک به بالای پردازنده یا کارت گرافیک پمپ می‌شود و گرما را از آن می‌گیرد، سپس از لوله‌های رادیاتور رد شده و توسط فن‌ها خک می‌شود و باز هم این چرخه تکرار می‌گردد. اگر شما با سیستم خنک کننده وسائل نقلیه آشنا هستید، متوجه می‌شوید که مفهوم این دو سیستم بسیار به هم شبیه است.
خنک کننده بادی نیز هوای داغ را از پردازنده و کارت گرافیک دور می‌کند اما روند کاری آن مقداری متفاوت و از بسیاری جهات بسیار ساده‌تر است. کولرهای بادی از یک هیت سینک استفاده می‌کنند که گرما را از پردازنده دور کرده و آن را به پرده‌های هیت سینک می‌برد تا توسط یک فن به بیرون رانده شوند. ساز و کار این بخش شبیه به عملکرد رادیاتور در خنک کننده‌های مایع است اما تنها بخشی از کولر بادی که حرکت می‌کند، فن آن است.
دو نوع مختلف خنک کننده مایع
خنک کننده‌های مایع دو نوع مختلف دارند: سیستمهای AIO (All in One) و سیستمهای کاستوم. این دو نوع سیستم به طور کلی شباهت‌های زیادی به هم دارند ولی تفاوت‌های مختلفی را در تنظیمات خود می‌بینند.
سیستمهای AIO حلقه‌های بسته‌ای هستند که عملا قابل شخصی سازی نمی‌باشند اما اصولا ریسک نشتی و ریختن روی قطعات را ندارند. بسیاری از سیستمهای AIO اصولا بسته هستند و خطر نشت قطعات بسیار کم بوده و عملا صفر است. این سیستم‌ها شامل واتربلاک، پمپ، خطوط خنک کننده و یک رادیاتور و احتمالا یک فن می‌باشد.
احتمال خطای این سیستم‌ها عملا صفر میباشند خصوصا که اگر همه قطعات به خوبی نصب شده باشند. نصب آن‌ها نیز نسبت به یک کولر عادی که همراه پردازنده‌ها وجود دارد زیاد سخت‌تر نیست و قطعات آن‌ها به خودی خود اسمبل شده میباشند و شما تنها لازم دارید تا رادیاتور را در کیس و بلاک را به پردازنده متصل کنید.
سیستمهای کاستوم از طرف دیگر، مقداری پیچیده‌تر هستند. قطعات آن‌ها با سیستمهای AIO یکی است اما آن‌ها ممکن است که در کنار کولر پردازنده، کولر کارت گرافیک، منبع آب خنک، پمپ‌های بیشتر و چیزهای دیگر داشته باشند. اصولا کولرهای کاستوم تنوع بیشتری دارند ولی ریسک خرابی و نشت مایعات آن‌ها بیشتر است.
البته این موضوع بستگی به تجربه سازنده کامپیوتر دارد. این کولرها به سبب پیچیدگی ذاتی خود، نصب سخت‌تری دارند و شما باید به شکل دستی تمام قطعات اعم از منبع آب، خطوط خنک کننده، پمپ‌ها، رادیاتور و فن‌ها را نصب کنید. نصب این قطعات به شکل دستی تنها به کسانی پیشنهاد می‌شود که پیش از این تجربه نصب سیستمهای کولر مایع را داشته باشند.
فارغ از این که قصد دارید AIO نصب کنید یا کاستوم، هردوی آن‌ها از یک اصول ترمودینامیکی پیروی می‌کنند. آب نسبت به هوا ماده بهتری برای خنک کنندگی است و راحت‌تر حرارت را از قطعات مهم دور می‌کند.
ولی سوال اینجاست که آیا این بهتر بودن تفاوت خاصی در کامپیوتر شما ایجاد می‌کند؟ با خواندن این مقاله و فهمیدن مزایا و معایب این کولر، می‌توانید پاسخ خوبی به این سوال دهید.
مزایای خنک کننده مایع
حالا شما احتمالا اطلاعاتی کافی در مورد خنک کننده‌های مایع دارید و در این بخش می‌خواهیم ببینیم مزایای این خنک کننده‌ها و کولرها چیست و چرا باید یک کامپیوتری بسازیم که از سیستم خنک کننده مایع استفاده می‌کند. ما ۵ عدد از مزایای خنک کننده‌های مایع را برای شما لیست کردیم.
- کولرهایی که از خنک کننده‌های مایع استفاده می‌کنند عملکرد بهتری در خنک کردن کامپیوتر شما دارند. مایع‌ها در رسانایی گرما بهتر از هوا هستند، مهم نیست چند فن دارید، مایع همیشه بهتر از هواست.
- گیمرها و حرفه‌ای با خنک کننده‌های مایع عملکردی بهتری از سیستمهای خود می‌گیرند. دمای پایین برای کاربران کامپیوتر واجب است تا آن‌ها بتوانند بهترین عملکرد را از سیستم خود بگیرند. این موضوع شامل همه؛ از گیمرها گرفته تا کسانی که کریپتو ماین می‌کنند و اورکلاکر‌ها و ادیتورهای ویدیو می‌شود. اگر شما برنامه دارید که سیستم خود را اورکلاک کنید، می‌توانید بهره زیادی از سیستم خنک کننده مایع ببرید.
- خنک کننده‌های مایع، خصوصا سیستمهای AIO ظاهری جمع و جورتر و جذاب‌تر دارند. اگر در نظر دارید یک کامپیوتر ساده و شیک راه اندازی کنید، احتمالا خنک کننده مایع را ترجیح دهید. یک واتر بلاک بسیار کوچک‌تر از یک کولر پردازنده مدرن است.
- خنک کننده‌های مایع اصولا از خنک کننده‌های بادی کم سروصداتر هستند. در حالی که فن‌های رادیاتور و منبع تغذیه شما در هر صورت فعال هستند، لازم نیست که دیگر صدای بلند کولر پردازنده را بشنوید. همراه با یک منبع تغذیه که دارای استاندارد پلاتینیوم یا تیتانیوم از طرف 80 Plus است، کامپیوتر شما بسیار ساکت خواهد بود.
- کامپیوتری با خنک کننده مایع، گرد و خاک کم‌تری دارد. هرچند باز هم گرد و غبار و مو وارد کامپیوتر می‌شوند اما بسیار کم‌تر از زمانی هستند که شما از کولر پردازنده استفاده می‌کنید. این یعنی شما می‌توانید هزینه‌هایی که صرف قوطی هوا می‌کنید را ذخیره کنید.
معایب استفاده از خنک کننده مایع چیست؟
در حالی که خنک کننده‌های مایع مزایای زیادی دارند، خالی از معایب نیز نیستند. ما پنج عدد از مهم‌ترین معایب سیستمهای خنک کننده مایع را برای شما لیست کردیم.
- خنک کننده‌های مایع اصولا گران‌تر از خنک‌کننده‌های بادی میباشند. در حالی که ممکن است تعدادی از کولرهای مایع قیمتی همسان با کولرهای بادی مدل بالا داشته باشند، کولرهای کاستوم بسیار گران‌تر هستند. به طور میانگین تفاوتی ۵۰ الی ۱۰۰ دلاری میان کولرهای AIO و کولرهای بادی وجود دارد. سیستمهای کاستوم نیز می‌توانند قیمتی معادل ۳۰۰ الی ۶۰۰ دلار داشته باشند.
- مشکلات کولرهای آبی اصولا بیشتر از کولرهای بادی است. این مشکلات شامل همه چیز می‌شوند، از خراب شدن پمپ‌ها گرفته تا هوازدگی یا حتی بوجود آمدن جلبک در لوله‌ها اگر به جای مایع مخصوص از آب استفاده کنید. بعد از یک یا دو سال، باید به شکل مرتب قطعات آن را چک کنید تا مطمئن شوید همه قطعات سیستم به خوبی فعالیت می‌کنند و هیچ نشتی یا شکستگی‌ای در میان آن‌ها وجود ندارد.
- تبخیر شدن مایع می‌تواند مشکل بزرگی باشد، خصوصا در سیستمهای کاستوم. درست است که شما می‌توانید دوباره مایع مخصوص خنک کننده را پر کنید ولی باز هم این موضوع باعث می‌شود هزینه‌ای اضافه روی دستتان بیفتد!
- هرچند نادر، ولی سیستمهای خنک کننده مایع می‌توانند نشتی داشته باشند! لوله‌هایی که درست نصب نشده‌اند، ترک خوردن واتربلاک یا یک هوازدگی ساده می‌تواند منجر به نشتی شود. نشت مایع روی مادربرد و پردازنده منجر به سوختن این دو قطعه می‌شود. در هر سایتی یا انجمنی که در مورد کامپیوترهاست، می‌توانید مواردی از این اتفاق را مشاهده کنید و خودتان از نزدیک متوجه شوید که نشتی می‌تواند با کامپیوتر چه کار کند.
البته این مشکلات بیشتر در سیستمهای کاستوم بوجود می‌آید ولی سیستمهای AIO نیز از نشت کردن مصون نیستند. امکانش کم‌تر است اما باز هم به علت اشتباهات کاربران یا حتی نواقص کارخانه‌ای، ممکن است که این خنک کننده‌ها نیز نشتی داشته باشند. - بعضی از خنک کننده‌های مایع سروصدای بیشتری نسبت به خنک کننده‌های بادی دارند. پمپ‌های ارزان قیمت یا فن‌های ضعیف می‌توانند منجر به سیستمهای پر سروصدا شوند. در حالی که این موضوع جزو معایب همیشگی کولرهای مایع نیست، باز هم مشکلی است که باعث شگفت‌زدگی بسیاری از کاربران شده است. حتما پیش از خرید خنک کننده مایع خود در مورد این موضوعات تحقیق کنید. اگر برنامه دارید تا خنک کننده مایع را بخرید که سروصدای سیستمتان کم‌تر شود، مطمئن باشید که قبلش تحقیق می‌کنید تا کم سروصداترین کولر را بخرید.
آیا خنک کننده مایع ارزشش را دارد؟
تا اینجای مقاله ما به چگونگی نحوه کار خنک کننده‌های مایع نگاه انداختیم و دیدیم که دو حالت اصلی آن‌ها چگونه میباشند. ولی آیا خرید خنک کننده مایع ارزشش را دارد؟ صادقانه بگوییم بسته به کامپیوتر شما و مصرفتان دارد.
آیا خواهان خرید یک کامپیوتر اقتصادی و ارزان قیمت هستید یا یک کامپیوتر های اند؟ آیا بودجه شما ۵۰۰ دلار است یا ۵۰۰۰ دلار؟ ارزش خنک مننده مایع بستگی به این موضوعات دارد و در ادامه مقاله به توضیح این موارد برای شما می‌پردازیم.
کامپیوترهای اقتصادی
رک و راست بگویم گیمرهایی که سیستم‌هایی اقتصادی دارند، هیچ سودی از خنک کننده‌های مایع نخواهند برد. بنابرین خرید این قطعه برای آن‌ها به هیچ وجه منطقی نیست و نباید پول خود را صرف خرید یک خنک کننده مایع کنند، خصوصا خنک کننده‌ای که ممکن است قیمتی بیشتر از پردازنده آن‌ها داشته باشد! سه دلیل اصلی وجود دارد که براساس آن‌ها گیمرهای اقتصادی نباید به سراغ خنک کننده‌های مایع بروند.
دلیل اول قیمت است. آن ۵۰ یا ۱۰۰ دلار اضافی‌ای که صرف خرید یک کولر AIO می‌شود، بهتر است ذخیره شده یا صرف خرید یک منبع تغذیه بهتر یا حتی خرید قطعاتی بهتر شود. اگر تنها ۵۰۰ یا ۷۰۰ دلار برای خرید سیستم دارید، خرید خنک کننده مایع واقع هزینه اضافی است. در مورد خنک کننده‌های کاستوم نیز باید بگویم که حتی سوالش را هم نباید بپرسید!
دلیل دوم این است که سیستمهای ضعیف‌تر آنقدر گرما تولید نمی‌کنند که نیازمند خنک کننده‌های مایع باشند. پردازنده‌ها و کارت گرافیک‌های ضعیف‌تر که برق کم‌تری مصرف می‌نمایند، حرارت کم‌تری نیز نسبت به قطعات سطح بالاتر تولید می‌کنند. اگر سیستم شما حرارت کم‌تری تولید می‌کند، داشتن یک خنک کننده مایع احتمالا آنقدر هم باعث. بهبود عملکرد شما نمی‌شود و بهتر است که از کولر بادی استفاده کنید.
دلیل سوم برای عدم خرید خنک کننده مایع روی کامپیوتر اقتصادیتان نیز این است که اصولا قطعات ارزان‌تر گارانتی‌های کوتاه‌تر و محدود‌تری نسبت به قطعات گران‌تر دارند و اگر خنک کننده مایع شما نشتی کند، قطعات شما تحت گارانتی نخواهند بود. وجود نشتی در این کولرها بسیار کم است ولی باز هم احتمالش وجود دارد.
اگر باز هم برای کامپیوتر اقتصادی خودتان خواهان خنک کننده مایع هستید، من دیگر نمی‌توانم جلویتان را بگیرم. تنها می‌خواهم متوجه این باشید که عدم خرید این قطعه بودجه شما را افزایش می‌دهد و می‌تواند از آن بودجه استفاده کنید تا پردازنده یا کارت گرافیک یا حتی رم بهتری بخرید. به طور کلی خرید خنک کننده مایع برای کامپیوترهای اقتصادی، به شدت زیاده‌روی است.
اگر خواهان خنک کننده مایع هستید، من به شما خنک کننده‌های AIO را پیشنهاد می‌کنم زیرا این خنک کننده‌ها سروصدای کم‌تری داشته و نشتی‌های کم‌تری را نسبت به سیستمهای کاستوم دارند.
سیستمهای رده متوسط
برعکس سیستمهای اقتصادی، سیستمهای متوسط میان زیاده‌روی و نفع وجود دارند. خرید خنک کننده مایع برای سیستمهای متوسط به شدت بستگی به نوع مصرف شما دارد، حتی بیشتر از سیستمهای اقتصادی و پیشرفته.
اگر برنامه دارید تا سیستم خود را اورکلاک کنید تا بهترین عملکرد را از قطعات میان رده خود را بگیرید و در این حالت خنک کننده‌های مایع بسیار به صرفه خواهند بود. نه تنها این کار باعث کاهش دمای سیستم شما شده و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد و به طور کلی طول عمر قطعات شما بیشتر می‌شود.
البته اگر یک گیمر متوسط هستید و آنقدر از سیستم خود استفاده نمی‌کنید، خنک کننده مایع نیاز شما نخواهند بود.
اصولا گیمرهای کژوال آنقدر از قطعات میانرده خود استفاده نمی‌کنند که نیازمند به خنک کننده‌های مایع شوند. علاوه بر آن کولرهای بادی نیز در چند وقت اخیر پیشرفت‌های زیادی داشتند و می‌توانند دمای پردازنده‌ها را در حالات مناسب نگه دارند. همچنین قطعات کامپیوتر نیز امروزه بسیار بهینه‌تر هستند و حرارت کم‌تری را از خود صادر می‌کنند.
اگر یک گیمر میانرده هستید، بهتر است که ابتدا تحقیقاتی را انجام دهید تا بدانید دمای پردازنده یا کارت گرافیک شما در حالت عادی و حالت استفاده کامل و همچنین به هنگام اورکلاک کردن چطور خواهد بود. این کار می‌تواند برایتان تعیین کند که آیا نیازمند به خنک کننده مایع هستید یا خیر.
همچنین منطقی است که بگوییم اگر از ظاهر کولر پردازنده خود بدتان می‌آید، می‌توانید اقدام به خرید این کولرها نمایید. البته اگر بودجه‌تان محدود است یا یک خنک کننده‌ای خریده‌اید که کیفیت پایینی دارد و نشت می‌کند، احتمالش زیاد است که پشیمان شوید!
مثل سیستمهای اقتصادی، در این بخش نیز پیشنهاد می‌کنیم که حتما کولرهای AIO را برای سیستمهای رده متوسط استفاده کنید، بعید است که مزایای یک کولر کاستوم در یک سیستم میان رده عیان باشند.
سیستمهای های اند
اگر برنامه دارید یک کامپیوتر قدرتمند با بهترین قطعات بسازید، خنک کننده‌های مایع به شما پیشهاد می‌شوند. البته مثل کامپیوترهای میانرده، اینجا نیز استفاده شما از کولرهای مایع بسته به چگونگی کار کشیدن شما از سیستم دارد اما مسئله اینجاست که اکثرا سیستمهای قدرتمند طوری طراحی می‌شوند تا از نهایت پتانسیل آن‌ها استفاده شود.
اصولا کامپیوترهای قدرتمند از آخرین پردازنده‌ها و احتمالا چند کارت گرافیک استفاده می‌کنند و در عین حال سازندگان این بیلد‌ها نیز اصولا قصد اورکلاک کردن نیز دارند که در نهایت تمام این قطعات قرار است در جهت گیمینگ حرفه‌ای استفاده شوند و این گیمرها یا ادیتورها یا مهندس‌ها، انتظار دارند که سیستمشان بهترین عملکرد پردازشی را داشته باشد.
کامپیوترهای حرفه‌ای اصولا از کارت گرافیک‌ها و پردازنده‌های قدرتمند استفاده می‌کنند که به شدت نیازمند برق میباشند و حرارت زیادی نیز تولید می‌کنند. برای این که بهترین عملکرد را از سیستم خود بگیرید و قطعات خود را نسوزانید، بهتر است که یک خنک کننده مایع را روی سیستم نصب کنید.
همچنین برخلاف کامپیوترهای رده متوسط، کامپیوترهای رده بالا می‌توانند از بسیاری از مزایای خنک کننده‌های کاستوم بهره ببرند، مزایایی که خنک کننده‌های AIO آن را ندارند. با یک سیستم کاستوم، شما می‌توانید کاری کنید که این خنک کننده مایع، در کنار پردازنده، کارت گرافیک شما یا حتی سایر قطعات را نیز خنک کند. کامپیوترهای رده بالا می‌توانند استفاده‌های زیادی از این افزایش خنک کنندگی ببرند.
همچنین قطعات کامپیوترهای رده بالا اصولا با بهترین گرافیک‌ها در دسترس قرار می‌گیرند و خنک کننده‌های مایع نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اگر مشکلی بود که منجر به خرابی و نشت قطعات شد، امکانش بالاست که کل قطعات کامپیوتر شما تحت پوشش گارانتی قرار بگیرد و این موضوع می‌تواند منجر به این شود که با آرامش خاطر یک خنک کننده مایع را روی سیستم خود استفاده کنید.
ممکن است که شما با یک خنک کننده بادی نیز بتوانید کار خود را پیش ببرید ولی ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که در سیستم رده‌بالای خود، حتما از یک خنک کننده مایع استفاده کنید. البته حتما قبل از خرید کولر در مورد قطعات مختلف سیستم خود تحقیق کنید و علاوه بر قطعات، نحوه مصرف خود را نیز لحاظ نمایید.
نتیجه نهایی
در پایان، آیا خنک کننده مایع ارزشش را دارد؟ اگر شما یک کامپیوتر رده بالا دارید، بله. ولی اگر یک کامپیوتر اقتصادی دارید، خیر. اگر یک کامپیوتر میانرده دارید ولی اوضاع مشخص نیست و به شدت بستگی به خودتان دارد!
قانون اصلی این است که اگر شما یک گیمر کژوال هستید و به دنبال اورکلاک یا استفاده از چندی کارت گرافیک نیستید، با خنک کننده مایع نفع زیادی نسیب سیستم شما نخواهد شد. گیمرهای حرفه‌ای، اورکلاکر‌ها و کسانی که به ماین کردن رمزارزها و سایر کارهای سنگین با کامپیوتر می‌پردازند اما نفع زیادی از کولرهای مایع می‌برند.
خنک کننده‌های مایع نیازهای فنی و قیمت بیشتری دارند ولی خنک کنندگی بهتری را نیز ارائه می‌دهند. در نهایت تنها کسی که می‌تواند تشخیص بدهد آیا خرید کولر مایع منطقی است یا خیر، خود شما هستید. یکی از خوبی‌های این که خودتان کامپیوترتان را بسازید نیز این است که شما می‌توانید هرکونه تغییراتی که می‌خواهید به آسانی اعمال کنید.
آیا با نکاتی که ما به آن اشاره کردیم موافق بودید؟ آیا مزایا یا معایبی از خنک کننده‌های مایع بوده که ما آن را فراموش کردیم؟ حتما این مورد را با ما به اشتراک بگذارید.
در نهایت اگر به دنبال خرید خنک کننده مایع برای کامپیوتر خود هستید، می‌توان از این لینک خنک کننده‌های مختلفی را براساس اندازه، بودجه و حنی ظاهر از فروشگاه اگزوگیم خریداری نمایید.
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.