امروزه رزولوشن Ultra HD یا 4K در بازار تلویزیون‌ها به شدت گسترش پیدا کرده است و به نظر می‌رسد که تا چند سال آینده، تلویزیون‌های Full HD یا 1080p به طور کلی به حاشیه رانده شوند. تکنولوژی «محدوده دینامیکی گسترده» یا HDR دیگر چیز جدیدی نیست و تقریبا در همه‌ی تلویزیون‌های بازار و در فرمت‌های مختلفی یافت می‌شود.
همین قضیه برای گوشی‌های هوشمند نیز صادق است؛ می‌بینیم که روز به روز تکنولوژی صفحه نمایش گوشی‌ها مدرن‌تر می‌شود و به لطف تراکم پیکسلی بالا و چیدمان خاص پیکسل‌ها، درجه‌ی شگفت‌انگیزی از شارپ بودن تصویر و جزئیات بالا را شاهد هستیم.
اما در کنار تمامی تکنولوژی‌ها و قابلیت‌های جدید صفحه نمایش‌ها، خوب است نگاهی به دو نوع اصلی از پنل‌ها نیز بیندازیم. این دو نوع پنل اصلی، در تلویزیون‌ها، مانیتورها، گوشی‌های هوشمند، دوربین‌ها و هر گجت الکترونیکی که دارای صفحه نمایش است، یافت می‌شوند.
یکی از این دو نوع پنل، LED یا Light Emitting Diode است که متداول‌ترین پنل صفحه نمایش‌ها در بازار محسوب می‌شود. با این حال، از آنجایی که گاهی اوقات این نوع از پنل‌ها با لیبل LCD یا Liquid Crystal Display معرفی می‌شوند، ممکن است نامگذاری این پنل‌ها برای عده‌ای گیج‌کننده و ناآشنا باشد.
لازم به ذکر است که هر دوی این‌ها یک فناوری هستند و اگر در جایی دیدید که برای معرفی صفحه نمایش یک تلویزیون یا گوشی هوشمند از کلمه‌ی LED استفاده شده است، بدانید که منظور سازندگان در اصل همان LCD است. کلمه‌ی LED به منبع نور مورد استفاده در پنل‌های LCD اشاره دارد و ربطی به خود پنل و پیکسل‌ها ندارد.
در طرف دیگر ماجرا، پنل‌های OLED یا Organic Light Emitting Diode قرار دارند که در صفحه نمایش گوشی‌های پرچمدار مثل iPhone 12 Pro Max، Samsung Galaxy S21 و Google Pixel 5 استفاده می‌شود ]یادداشت مترجم: امروزه از فناوری OLED برای گوشی‌های میان‌رده و ارزان قیمت نیز استفاده می‌شود. پس OLED بودن صفحه نمایش لزوما به معنای پرچمدار بودن گوشی نیست[. علاوه بر این، کمپانی‌هایی مثل LG، Hisense، Panasonic و Sony از این تکنولوژی برای ساخت پنل‌های برخی از تلویزیون‌های خود استفاده می‌کنند.
اما آیا واقعا تکنولوژی OLED نسبت به تکنولوژی LCD عملکرد خیلی بهتری دارد؟ در ادامه، قابلیت‌ها و ویژگی‌های هر دو نوع پنل را مورد بررسی و مقایسه قرار می‌دهیم. با اگزوگیم همراه باشید!
OLED و LED LCD چه تفاوت‌های کلی با همدیگر دارند؟
اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم، در تکنولوژی LED LCD از یک نور پس زمینه برای روشن کردن پیکسل‌ها استفاده می‌شود؛ اما در تکنولوژی OLED، پیکسل‌ها خودشان روشن می‌شوند و نیاز به منبع نور خارجی ندارند. ممکن است شنیده باشید که گاهی اوقات پیکسل‌های پنل‌های LCD را «Transmassive» یا «انتقال دهنده» نامگذاری می‌کنند؛ در حالی که پیکسل‌های پنل‌های OLED با عنوان «Emissive» یا «گسیل دهنده» معرفی می‌شوند. بنابراین، پیکسل‌های پنل‌های LCD انتقال‌دهنده‌ی نور هستند و پیکسل‌های پنل‌های OLED گسیل دهنده‌ی نور.
نور یک صفحه نمایش OLED می‌تواند پیکسل به پیکسل کنترل شود. این سطح از انعطاف و کنترل در پنل‌های LED LCD امکان‌پذیر نیست. اما خب تکنولوژی OLED نواقصی نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
در تلویزیون‌ها و گوشی‌های ارزان قیمت، پیکسل‌های صفحه نمایش با «نور حاشیه‌ای» تغذیه می‌شوند و LEDها در حاشیه‌ی پنل قرار می‌گیرند نه در پشت آن. نور گسیل شده از این LEDها وارد یک شبکه‌ی ماتریکس می‌شود و از این طریق تمامی پیکسل‌های قرمز، سبز و آبی را تغذیه می‌کند و نهایتا با روشن شدن پیکسل‌ها می‌توانیم رنگ آن‌ها را ببینیم.
کدام تکنولوژی روشنایی بهتری دارد؟
صفحه نمایش‌های LED LCD از سطح روشنایی بالاتری نسبت به صفحه نمایش‌های OLED برخوردارند. این موضوع اهمیت زیادی برای تلویزیون‌ها دارد. همچنین به دلیل استفاده از گوشی‌های همراه در محیط بیرون و زیر نور آفتاب، درجه‌ی روشنایی صفحه نمایش گوشی بسیار مهم است.
میزان درجه‌ی روشنایی معمولا با واحد «نیت» سنجیده می‌شود؛ هر نیت، معادل با یک Candle بر متر مربع است. صفحه نمایش OLED گوشی iPhone X می‌تواند حداکثر ۶۲۵ نیت روشنایی داشته باشد. این در حالی است که حداکثر روشنایی صفحه نمایش LCD گوشی LG G7 حدودا ۱۰۰۰ نیت است. در دنیای تلویزیون‌ها، میزان روشنایی حتی از این مقدار هم فراتر می‌رود. به عنوان مثال، برخی از تلویزیون‌های بالارده‌ی Samsung که از تکنولوژی QLED استفاده می‌کنند، می‌توانند تا ۲۰۰۰ نیت روشنایی داشته باشند.
روشنایی بالا برای تماشای محتوایی که دارای نور محیطی یا نور خورشید است و برای تماشای ویدیوهای HDR اهمیت زیادی دارد. این قضیه بیشتر برای کیفیت تصویر تلوزیون‌ها مهم است، اما از آنجایی که عملکرد گوشی‌ها در نمایش فایل‌های ویدیویی روز به روز بهتر می‌شود، روشنایی صفحه نمایش گوشی‌ها نیز حائر اهمیت است.
کدام تکنولوژی کنتراست بهتری ارائه می‌دهد؟
در یک اتاق کاملا تاریک به یک صفحه نمایش LCD نگاه کنید. با کمی دقت متوجه خواهید شد بخش‌های سیاه رنگ تصویر، به معنای واقعی سیاه نیستند؛ به این دلیل که مقداری از نور پس‌زمینه یا نور حاشیه‌ای LEDها از پیکسل‌ها عبور می‌کند.
مشخص بودن نور پس زمینه در نمایش رنگ سیاه، تاثیر قابل توجهی بر کنتراست تصویر می‌گذارد. کنتراست شاخصی است که تفاوت بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین قسمت‌های صفحه نمایش را مشخص می‌کند. معمولا نسبت کنتراست یک محصول (به خصوص تلویزیون‌ها و مانیتورها)، در بخش مربوط به مشخصات آن ذکر می‌شود. این نسبت، میزان روشنایی بخش‌های سفید مانیتور را نسبت به بخش‌های سیاه‌رنگ مشخص می‌کند.
یک صفحه نمایش خوب، می‌تواند دارای نسبت کنتراست 1000:1 باشد. به این معنا که در این مانیتور، رنگ سفید ۱۰۰۰ برابر روشن‌تر از رنگ سیاه است.
کنتراست صفحه نمایش‌های OLED بسیار بیشتر از صفحه نمایش‌های LED LCD است. در تکنولوژی OLED، برای نشان دادن رنگ سیاه و برای رسیدن به تاریک‌ترین حالت ممکن، پیکسل به طور کلی خاموش می‌شود و هیچ نوری تولید نمی‌کند. آز آنجایی که شدت نور ساطع شده از رنگ سیاه صفر است، در نتیجه نسبت کنتراست پنل‌های OLED بینهایت است. با این حال، کیفیت نهایی کنتراست صفحه نمایش، به شدتِ نور ساطع شده از پیکسل‌ها نیز بستگی خواهد داشت.
زاویه دید کدام تکنولوژی بهتر است؟
از آنجایی که پنل‌های OLED بسیار باریک هستند و پیکسل‌ها فاصله‌ی خیلی کمی با سطح بیرونی صفحه نمایش دارند، زاویه‌ی دید این نوع از پنل‌ها فوق‌العاده است. یعنی می‌توانید در هر زاویه و موقعیتی نسبت به تلویزیون OLED خود قرار بگیرید و محتوای ویدیویی را بدون از دست دادن کیفیت تصویر و یا تغییر کنتراست، تماشا کنید. زاویه دید برای صفحه نمایش گوشی‌ها نیز اهمیت زیادی دارد؛ چون همیشه این طور نیست که گوشی را کاملا موازی با صورت خود نگه دارید.
به طور کلی پنل‌های LCD زاویه دید ضعیف‌تری دارند. اما انواع مختلفی از پنل‌های LCD با تکنولوژی‌های متفاوتی ساخته شده است که هر کدام زاویه دید و کیفیت متفاوتی دارند. بعضی از این پنل‌ها زاویه دید قابل قبولی ارائه می‌دهند. پنل‌های LCD که از تکنولوژی Twisted Nematic یا به اختصار TN استفاده می‌کنند، قیمت پایینی دارند و در مانیتورها و گوشی‌های ارزان قیمت استفاده می‌شوند. تکنولوژی TN زاویه دید بسیار ضعیفی ارائه می‌دهد و هنگامی که از کناره‌ها، بالا یا پایین صفحه نمایش به آن نگاه می‌کنید، متوجه خواهید شد که نوردهی، کنتراست و رنگ‌بندی تصویر به هم می‌ریزد.
خوشبختانه امروزه پنل‌های LCD زیادی از تکنولوژی In Plane Switching یا به اختصار IPS استفاده می‌کنند. تکنولوژی IPS نسبت به TN رنگ‌ها را بهتر نشان می‌دهد و زاویه دید خیلی بهتری ارائه می‌دهد. از تکنولوژی IPS در پنل‌های LCD اغلب گوشی‌ها، تبلت‌ها، مانیتورها، لپتاپ‌ها و بسیاری از تلویزیون‌ها استفاده می‌شود.
کدام تکنولوژی رنگ‌ها را بهتر نشان می‌دهد؟
نمایشگرهای LCD جدید، قادر هستند رنگ‌های به شدت طبیعی و فوق‌العاده‌ای را تولید کنند. با این حال، مثل همان قضیه زاویه دید، کیفیت تولید رنگ نیز وابسته به تکنولوژی به کار رفته در پنل است. پنل‌هایی که از تکنولوژی IPS یا VA (Vertical Alignment) بهره می‌برند، در صورت کالیبره شدن، رنگ‌بندی خیلی خوبی ارائه می‌دهند. اما پنل‌هایی که از تکنولوژی TN استفاده می‌کنند، سیستم تولید رنگ ضعیف‌تری دارند و رنگ‌ها را کمی غیرطبیعی نشان می‌دهند.
گرچه در گذشته، تلویزیون‌ها و گوشی‌هایی که از پنل‌های اولیه OLED استفاده می‌کردند در تولید رنگ‌های واقعی عملکرد چندان خوبی نداشتند، اما امروزه، پنل‌های OLED مشکل خاصی از بابت تولید رنگ‌های طبیعی و زنده ندارند. تلوزیون‌هایی مثل سری Panasonic HZ2000 که دارای پنل OLED هستند، برای ارائه‌ی رنگ‌بندی با کیفیتی در سطح فیلم‌های هالیوودی کاملا مناسب هستند.
اما با این حال، ممکن است برخی از صفحه نمایش‌های OLED، از لحاظ حجم رنگی عملکرد خیلی خوبی نداشته باشند. به این معنا که در صحنه‌های خیلی روشن، ممکن است توانایی صفحه نمایش‌های OLED در حفظ سطح اشباع رنگی به چالش کشیده شود. این موضوع یکی از نقاط ضعف پنل‌های OLED است که طرفداران پنل‌های LED LCD معمولا به آن اشاره می‌کنند.
چه آینده‌ای در انتظار نمایشگرهای OLED و LCD است؟
توسعه دهندگان نمایشگر‌ها، به شدت در حال تلاش هستند تا محدودیت‌های پنل‌های LCD را برطرف کنند. در حالی که انتظار می‌رود پنل‌های OLED در چند سال آینده ارزان‌تر شوند و سطح روشنایی بهتری ارائه دهند، شاهد پیشرفت‌های متمایزتری در پنل‌های LCD هستیم.
شاید بتوان گفت تکنولوژی Quantum Dot مهم‌ترین پیشرفت در صنعت نمایشگرهای LCD تلقی می‌شود. این تکنولوژی که راه حلی جدید برای تولید نور پس زمینه LCD معرفی کرده است، به جای استفاده از LEDهای سفید، از LEDهای آبی رنگ و نانوکریستال‌هایی با سایزهای مختلف استفاده می‌کند تا بتواند با تغییر طول موج دریافتی، رنگ‌های متنوعی تولید کند.
علاوه بر این، نمایشگرهای LCD جدید کمپانی Samsung (که با عنوان QLED شناخته می‌شوند)، توانسته‌اند عملکردی نزدیک به نمایشگرهای OLED داشته باشند. در تکنولوژی QLED، با قرارگیری نانوکریستال‌ها در یک آلیاژ فلزی، سیستم نورپردازی بهبود پیدا می‌کند و مشکلات متداول پنل‌های LCD، مثل نسبت کنتراست پایین و زاویه‌ی دید ضعیف، تا حد زیادی برطرف می‌شود.
به طور کلی OLED بهتر است یا LED LCD؟
به طور کلی نمی‌توان پاسخ دقیقی به این سوال داد، اما شاید بتوانیم بگوییم پنل‌های LED LCD روی کاغذ عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند. تکنولوژی LED LCD مدت زمان بیشتری با ما همراه بوده است و نسبت به تکنولوژی جدیدتر OLED قیمت کمتری دارد. پس طبیعی است که بخش زیادی از بازار را به خود اختصاص دهد.
با این حال، نمایشگرهای OLED که یک گزینه لوکس و فوق‌العاده محسوب می‌شوند، به مرور در حال فراگیر شدن هستند و روز به روز قیمت آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. همانطور که مستحضر هستید، نمایشگرهای OLED در ارائه‌ی رنگ‌های تاریک و دقت بالای نورپردازی، عملکرد خیلی بهتری نسبت به نمایشگرهای LED LCD دارند.
اگر قصد دارید یک گوشی هوشمند، لپ تاپ، تلویزیون یا مانیتور خریداری کنید ولی بودجه‌ی کمی دارید، به احتمال زیاد به سمت پنل‌های LCD خواهید رفت. در عین حال، پنل‌های OLED که جزو تکنولوژی‌های لوکس محسوب می‌شوند، روز به روز ارزان‌تر شده و در گوشی‌ها و کنسول‌های دستی گیمینگ مورد استفاده‌ی بیشتری قرار می‌گیرند.
تکنولوژی OLED به سرعت در حال توسعه است و در بسیاری از گوشی‌های همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنولوژی، موج کاملا جدیدی را در دنیای تلویزیون‌ها آغاز کرده است. در نتیجه می‌توانیم ببینیم که سلطه‌ی نمایشگرهای LCD بر بازار به مرور در حال از بین رفتن است.
اما نهایتا کدام تکنولوژی بهتر است؟ حتی اگر بودجه‌ی خیلی زیادی هم داشته باشید، پاسخ به این سوال به سلیقه‌ی شخصی شما بستگی خواهد داشت. تکنولوژی‌های OLED و LED LCD هیچکدام بی‌نقص نیستند. شاید برای عده‌ای، کنتراست و دقت نوردهی بالای نمایشگرهای OLED اهمیت داشته باشد، ولی عده‌ای دیگر میزان روشنایی و دقت رنگی نمایشگرهای LED LCD را ترجیح دهند.
می‌خواهید برای انتخاب نمایشگر تصمیم‌گیری کنید؟ از خواندن این مقاله دست بکشید و برای بررسی دقیق‌تر، به صورت حضوری به یک فروشگاه مراجعه کنید. گرچه محیط فروشگاه برای ارزیابی کامل کیفیت صفحه نمایش محیط ایده‌آلی نیست، اما حداقل خواهید توانست بر اساس سلیقه و اولویت‌های خود، نمایشگر دلخواه را انتخاب کنید. صرف نظر از اینکه کدام نوع پنل را انتخاب می‌کنید، بهتر است بدانید که هر دو تکنولوژی تا حد زیادی تکامل پیدا کرده‌اند و می‌توانند پاسخگوی نیازهای شما باشند.
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.