چندی پیش، شایعاتی در رابطه با سرویس اشتراکی جدید سونی (یا شاید هم برندینگ جدیدِ سرویس‌های پیشین آن‌ها) در سطح اینترنت پخش شد. بر اساس این شایعه، سونی مشغول ساخت یک سرویس اشتراکی چند سطحی با نام رمزی «Project Spartacus» برای کنسول‌های پلی‌استیشن است و این سرویس قرار است به صورت مستقیم با سرویس اشتراکی موفق مایکروسافت، یعنی Xbox Game Pass رقابت کند. در ادامه، بیشتر با جزئیات پروژه اسپارتاکوس آشنا شوید.
پروژه اسپارتاکوس دقیقا چیست؟
طبق شایعات، سرویس اسپارتاکوس (حالا با هر نام نهایی‌ای که برای آن انتخاب شود) دارای سه سطح با اسامی Gold (اشتراک طلایی)، Platinum (اشتراک پلاتینومی)، و Ultimate (اشتراک کامل) خواهد بود. سطح اول، کاملا مشابه اشتراک PlayStation Plus فعلی، با همان مزایا و ویژگی‌ها خواهد بود. سطح دوم، در کنار مزایای سطح اول، کاتالوگی از بازی‌های متنوع PS4 و PS5 را نیز شامل خواهد شد. و در نهایت سطح سوم، همراه با ارائه‌ی مزایای سطح اول و سطح دوم، کاتالوگی از بازی‌های کلاسیک PS1 و PS2 و حتی PS3 را ارائه خواهد داد.
کاتالوگی از بازی‌های کلاسیک پلی‌استیشن؟ آیا منظورشان استریم آن بازی‌هاست یا قرار است قابلیت بکوارد درست و حسابی‌ای برای آن بازی‌ها منتشر شود؟ دقیقا این بزرگ‌ترین پرسشی است که پس از پخش این شایعات مطرح شد. شاید گزینه‌ی محتمل‌تر، همان استریم بازی‌های نسل‌های پیشین باشد چرا که بسیار هم ساده‌تر است. از طرفی دیگر، در طی سال‌های اخیر، سونی علاقه‌ی چندانی به افزودن قابلیت بکوارد به کنسول‌های PS4 و PS5 نشان نداده است.
اما اگر منظورشان استریم بازی‌های نسل‌های پیشین باشد، پس این همه انتظار و هزینه برای چیست؟ چرا هنوز هیچ خبر رسمی‌ای در این باره نشنیده‌ایم؟ چون در چنین حالتی، سطح سوم پروژه اسپارتاکوس تنها مثل این است که دو سرویس PlayStation Plus و PlayStation Now را با یکدیگر ترکیب کنید! همین! اگر پاسخ سونی به سرویس گیم‌پس این بوده باشد، دلیلی نداشت که برای رونمایی پروژه اسپارتاکوس این همه صبر کنیم و شایعات مختلفی بشنویم.
پس باید خبرهای دیگری باشد، اینطور نیست؟ ممکن است این صبر و انتظار بخاطر آماده‌شدن یک شبیه‌ساز انقلابی بوده باشد؛ چیزی که بتواند طیف وسیعی از بازی‌های PS1 و PS2 و PS3 را برروی کنسول PS5 اجرا کند. بدین ترتیب، سونی با یک مارکتینگ مناسب، می‌تواند حس نوستالژیک را در میان طرفداران قدیمی پلی‌استیشن برانگیخته و بسیاری از بازیکنان قدیمی را به سمت PS5 جذب کند!
کمی پس از پخش شدن جزئیات پروژه اسپارتاکوس، تصاویری از پدیدار شدن تعدادی از بازی‌های PS3 برروی فروشگاه شبکه‌ی PS5 پخش شدند. درحالی که ممکن است این اتفاق تنها یک باگ و مشکل فنی در سیستم PlayStation Store بوده باشد، اما به هرحال این شایعات داغ را محتمل‌تر کرد! آیا سونی واقعا مشغول ساخت یک شبیه‌ساز برای اجرای بازی‌های پلی‌استیشن‌های کلاسیک برروی PS5 است؟ آیا این بازی‌ها بخشی از کاتالوگ سطح سوم پروژه اسپارتاکوس خواهند بود؟ و صدها سوال دیگر که هنوز پاسخی برای آن‌ها وجود ندارد! با این حال، به عقیده‌ی ما، این شایعات در صورت به حقیقت پیوستن، می‌توانند هیجان‌انگیزترین اتفاقات احتمالی آینده‌ی پلی‌استیشن را رقم بزنند! با این مطلب از اگزوگیم همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
گنجینه‌های دفن شده در تاریخ
سال گذشته بود که سونی به صورت اتفاقی اعلام کرد که فروشگاه‌های کنسول‌های PS3 و PSP و PS Vita به صورت کامل بسته خواهند شد. پس از انتشار این خبر، صدای بسیاری از طرفداران به نشانه‌ی اعتراض درامد و در نهایت باعث شد که سونی از تصمیم خود عقب نشینی کرده و بستن این فروشگاه‌ها را به تعویق بیندازد.
اما در طی همین جریانات، یک مسئله‌ای به ما یادآوری شد: این فروشگاه‌ها دیر یا زود بسته خواهند شد و در نتیجه‌ی آن، بسیاری از شاهکارهای ماندگار صنعت گیم، در گورستان تاریخ دفن میگردند! مثلا بازی‌های PS3 را در نظر بگیرید؛ بسیاری از بازی‌های انحصاری PS3 هرگز برای سایر پلتفرم‌ها منتشر نشدند و تا این لحظه، هنوز هیچ شبیه‌ساز درست و حسابی‌ای وجود ندارد که بتواند بازی‌های PS3 را به صورت روان و کم‌دردسر برروی PC اجرا کند.
به عنوان مثال، عنوان Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots بر اثر بسته شدن فروشگاه PS3 برای همیشه غیرقابل دسترس خواهد شد. بله، شما می‌توانید دیسک دست دوم این بازی را به نحوی پیدا کرده و آن را در یک PS3 قدیمی بازی کنید. اما مسئله این است که نه PS3 دیگر تولید می‌شود و نه دیسک‌های MGS 4 دیگر ساخته می‌شوند؛ و دیسک‌ها و کنسول‌های قدیمی هم به مرور فرسوده شده و به صورت کامل از بین خواهند رفت. آیا ده سال دیگر هم به همین راحتی می‌توانید بازی MGS 4 را برروی یک PS3 تجربه کنید؟ بیست سال دیگر چطور؟ اگر با همین روند پیش برویم، شاید 50 سال دیگر کسی حتی نام MGS 4 را هم به یاد نداشته باشد!
مثال‌های این چنینی زیاد هستند. شاهکار Demon’s Souls ساخته‌ی استودیوی FromSoftware نیز با بسته شدن فروشگاه PS3 غیرقابل دسترس می‌شود. بله، ریمیک آن هم‌اکنون برروی PS5 موجود است اما آن اثر اصلی و اریجینالی که تیم «هیدتاکا میازاکی» (Hidetaka Miyazaki) سال‌ها پیش ساخته بود، از دسترس ما خارج خواهد شد. سگانه‌ی اصلی God of War، سری Killzone، سری Resistance و صدها بازی و فرنچایز دیگر که اختصاصا برای PS3 و یا PS Vita عرضه شده بودند، در گورستان تاریخ دفن خواهند شد.
سونی با ساخت شبیه‌سازی که بتواند بازی‌های قدیمی PS3 و سایر پلی‌استیشن‌های کلاسیک را برروی PS5 اجرا کند، نه تنها به منافع مالی خود می‌رسد، بلکه می‌تواند قدمی بزرگ در راستای دستیابی به یک هدف والای معنوی نیز بردارد؛ و آن هدف چیزی نیست جز حفظ تاریخ بازی‌های ویدئویی.
حفظ تاریخ در هر زمینه‌ای مهم است و اهمیت آن در صنعت گیم نیز بارها توسط اشخاص سرشناس این صنعت نیز مطرح شده است. مایکروسافت به این موضوع اهمیت می‌دهد و آن‌ها در طی سالیان اخیر به هر طریقی سعی کرده‌اند تاریخ بازی‌ها را حفظ کنند. حتی نینتندو هم اخیرا سعی داشته به شیوه‌های مختلفی در این مسیر قدم بردارد. نینتندو بازی‌های کلاسیک متعددی را از طریق سرویس اشتراکی خود در اختیار بازیکنان Nintendo Switch قرار می‌دهد. بنابراین انجام شدن چنین اقداماتی توسط سونی در برهه‌ی زمانی کنونی چندان نباید دور از ذهن باشد.
یک دنیا نوستالژی!
بسیاری از ما کودکیمان را با بازی‌های پلی‌استیشن گذرانده‌ایم؛ عناوینی که هرگز پایشان به سایر پلتفرم‌ها نرسید و اختصاصا برای کنسول‌های سونی منتشر شدند. فرنچایزهایی همانند سری Ratchet & Clank، سری Jak and Daxter، دو عنوان کلاسیک ICO و Shadow of the Colossus، سری بازی‌های God of War و صدها عناوین خاص و محبوب دیگر! بسیاری از این بازی‌ها، خاطرات ما را شکل داده‌اند و در قلبمان جایگاه خاصی دارند. همانطور که Mario و Zelda برای کسانی که تجربه‌ی کار با کنسول‌های نینتندو رو داشته‌اند، جایگاه خاصی دارند؛ و همان‌گونه که Halo و Gears of War برای دارندگان کنسول‌های Xbox جایگاه خاصی دارند.
این فرصت بسیار خوبی برای جذب هر کسی که در عمرش با کنسول‌های پلی‌استیشن کار کرده، به سمت خرید PS5 و استفاده از اشتراک اسپارتاکوس است. نوستالژی تاثیر به سزایی برروی انتخاب‌ها و علایق ما دارند و استفاده از این نیروی محرک، می‌تواند تاثیرات تجاری بسیار مثبتی را برای سونی و برند پلی‌استیشن داشته باشد. و خب این معادله یک طرفه هم نیست. همانطور که سونی می‌تواند از این قضیه سود ببرد، طرفداران هم برای لذت بردن از حس نوستالژی تجربه‌ی بازی‌های دیرینه، بسیار خرسند خواهند بود.
به عنوان مثال، تصور کنید که کل کالکشن سری بازی‌های قدیمی God of War برای کنسول PS5 بکوارد شده و به صورت رایگان برروی سرویس اشتراکی پروژه اسپارتاکوس قابل بازی باشد! خب در این صورت، چه کسی دوست ندارد حداقل برای ساعاتی تجربه مجدد این شاهکارهای نوستالژیک، مشترک اسپارتاکوس شده و از مزایای آن استفاده کند؟ به خصوص اینکه از یاد نبریم برند پلی‌استیشن بازی‌های بسیار متنوعی را در تاریخچه‌ی بازی‌های خود دارد و استفاده از آن‌ها برای کاتالوگ اسپارتاکوس می‌تواند تنوع بسیار مطلوبی را به عناوین این سرویس ببخشد.
مزایای تجاری متعدد بکوارد PS3 برای پروژه اسپارتاکوس
بیایید کمی به آمار حقیقی بپردازیم. طبق آخرین گزارش که در ماه دسامبر 2021 منتشر شد، اشتراک PlayStation Plus حدود 48 میلیون مشترک فعال دارد. این درحالیست که در گزارش مارس 2021 اعلام شد که اشتراک پرمیوم PlayStation Now تنها 3.2 میلیون مشترک کاربر دارد! این نشان می‌دهد که بیشتر کاربران پلی‌استیشن تنها به اشتراک پلی‌استیشن پلاس اهمیت می‌دهند و سرویس PS Now که در سال 2014 منتشر شد، عملا یک سرویس شکست خورده محسوب می‌شود.متاسفانه عدم تمایل سونی به عرضه بازی‌ها در روز انتشارشان برروی سرویس PS Now ، قیمت بسیار بالای PS Now و همچنین وابسته بودن بخش بزرگی از این سرویس به استفاده از شبکه‌ی ابری، کمکی به این قضیه نمی‌کند.
حال بیایید فرض کنیم که پروژه اسپارتاکوس صرفا یک تغییر برندینگ باشد. بدین صورت، سطح اول آن عملا برابر با اشتراک PS Plus بوده و سطح سوم آن ترکیب PS Plus و PS Now خواهد بود. با توجه به آمار فعلی، به نظرتان چند نفر برای اشتراک پرمیوم سطح سوم هزینه‌ی اضافه‌ای پرداخت خواهند کرد؟ بله، سونی می‌تواند در طی این تغییر برندینگ، هزینه‌ی سطح سوم اشتراک اسپارتاکوس را مقرون به صرفه کرده و مردم بیشتری را به سمت آن جذب کنند. اما آیا قیمت تنها مشکل فعلی PS Now می‌باشد؟ همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم، تمرکز بسیار بالای این شبکه برروی استریم از شبکه ابری و عدم انتشار بازی‌ها در روز انتشارشان برروی این سرویس، از جمله دلایل دیگری هستند که مردم علاقه‌ی چندانی نسبت به PS Now نشان نمی‌دهند. و این مسائل صرفا با تغییر برندینگ ساده برطرف نخواهند شد.
از همین جهت، ما فکر می‌کنیم که ساخته شدن یک شبیه‌ساز قوی و قرار دادن آن در کنار مزایای سطح سوم پروژه اسپارتاکوس می‌تواند یک حرکت تجاری بسیار هوشمندانه‌ای باشد. مردم در حال حاضر اهمیت چندانی به PS Now نمی‌دهند و اینکه سونی صرفا آن را با PS Plus ترکیب کند، نظر مردم را تغییر نخواهد داد. اما اگر قابلیت بکوارد به آن اضافه شود چطور؟ اینگونه، تمرکز بیش از حدی که برروی استریم از شبکه‌ی ابری وجود دارد، برداشته خواهد شد و بازیکنان مزایای قابل دسترس بیشتری دریافت خواهند کرد.
آیا در صورت وقوع این اتفاق، تمام بازی‌های PS1، PS2 و PS3 بکوارد خواهند شد؟
به احتمال زیاد، خیر. تجربه نشان داده که تنها در صورتی که یک دستگاه به صورت سخت افزاری دارای شبیه‌ساز اجرای بازی‌های کنسول‌های نسل قبل خود باشد (مثل روشی که PS3 بازی‌های PS1 و PS2 را اجرا می‌کرد)، می‌تواند آزادانه هر بازی‌ای را اجرا کند. اما در استفاده از شبیه‌سازهای نرم افزاری، اغلب به رضایت ناشر بازی مربوطه و لایسنس‌های استفاده شده در آن بازی نیازمند است. دقیقا بخاطر همین موضوع، قابلیت بکوارد کنسول‌های Xbox فاقد بسیاری از بازی‌های قدیمی بود؛ عناوینی که لایسنس‌های پیچیده‌ای داشتند و مجوز گرفتن برای در دسترس قرار دادن آن‌ها برروی کنسول‌های جدید Xbox بسیار دشوار بود.
از همین رو، می‌توان انتظار داشت که در صورتی که سونی واقعا مشغول توسعه‌ی یک شبیه‌ساز نرم‌افزاری برای اجرای بازی‌های PS1، PS2 و PS3 باشد، احتمالا شاهد بکوارد شدن تمامی بازی‌های قدیمی پلی‌استیشن برروی کنسول PS5 نخواهیم بود. اما به احتمال زیاد، اکثر بازی‌های انحصاری سونی، که امتیازات آن کاملا متعلق به برند پلی‌استیشن هستند، بکوارد خواهند شد. مثلا دلیلی وجود ندارد که سری God of War یا Ratchet & Clank نتوانند به راحتی به صورت بکوارد برای اجرا برروی PS5 منتشر نشوند.
آیا بکوارد PS3 تنها محدود به پروژه اسپارتاکوس خواهد بود؟
پس از پخش شایعات پروژه اسپارتاکوس و شایعه‌ی بکوارد PS3، پرسشی برای بسیاری ایجاد شد، این است که آیا بکوارد PS3 تنها محدود به اشتراک پروژه اسپارتاکوس خواهد بود؟ آیا نمی‌توان بازی‌های قدیمی را به صورت مجزا خریده و خارج از این سرویس اشتراکی از آن‌ها استفاده کرد؟
این دقیقا کاری است که Nintendo انجام داد. آن‌ها بازی‌های کلاسیک بکوارد را تنها از طریق سرویس آنلاین خود ارائه می‌دهند و راهی برای خرید آن بازی‌ها وجود ندارد. اما دلیلی ندارد که سونی چنین سیاستی را پیش بگیرد. به هر حال، آن‌ها می‌توانند با فروش مجزای بازی‌های قدیمی خود، در کنار سودی که از سرویس اشتراکی خود می‌برند، بازی‌های قدیمی خود را نیز به قیمت‌هایی مناسب به فروش برسانند. این تقریبا کاری است که مایکروسافت انجام می‌دهد؛ استفاده از کاتالوگ بازی‌های قدیمی هم در سرویس Xbox Game Pass و هم فروش مجزای بازی‌ها و DLC ـها.
اما خب، چه پروژه اسپارتاکوس و چه بکوارد بازی‌های پلی‌استیشن‌های کلاسیک، هنوز در حد شایعه هستند و سونی هیچ یک از آن‌ها را تایید یا تکذیب نکرده است. بنابراین درمورد سایر جزئیات این مسائل نمی‌توان نظر دقیقی داد و این بحث‌ها صرفا گمانه‌زنی‌هایی درمورد موارد احتمالی هستند. فقط باید تا رونمایی رسمی از این پروژه و جزئیات رسمی از سوی سونی صبر کرد.
نتیجه‌گیری
تا زمانی که خود سونی از پروژه‌ی اسپارتاکوس رونمایی نکند، ما هرگز نمی‌توانیم چیزی را به طور قطع بیان کنیم؛ اما در حال حاضر، با توجه به شرایط سرویس‌های اشتراکی سونی و در نظر گرفتن موقعیت، مزایا و معایب جنبه‌های مختلفِ این مسئله، می‌توان امکان به واقعیت پیوستن شایعات مرتبط به قابلیت بکوارد را بالا دانست. ما نیز امیدواریم که سونی چنین کاری را حتما انجام دهد. با توجه به نکاتی که در این مقاله مورد بحث قرار دادیم، چنین اقدامی می‌تواند هیجان‌انگیزترین برنامه‌ی احتمالی سونی برای PlayStation باشد!
نظر شما چیست؟ شما چه حسی نسبت به قابلیت بکوارد بازی‌های PS3 و سایر کنسول‌های پیشین سونی دارید؟ آیا چنین قابلیتی برای شما مفید واقع خواهد شد؟ لطفا دیدگاه‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.