عموم اشخاص به هنگام مواجه شدن با مبانی مرتبط با منابع تغذیه دچار اشتباه شده و معمولا هم از آن غافل می‌شوند. این در حالی است که میان قطعات یک رایانه‌ی شخصی، منابع تغذیه نقش بسیار مهمی دارند. بسیاری از کاربران حین خرید یک منبع تغذیه تنها به میزان ولتاژ آن توجه کرده و عقیده دارند که هرچه این مقدار بیشتر باشد، آن منبع بهتر و قوی‌تر است.
برخی اصلا به منبع تغذیه‌ی رایانه‌ی خود توجه هم نکرده و با هر چه که همراه کیس‌شان آمده باشد می‌سازند! اما با در نظر گرفتن اهمیت یک منبغ تغذیه‌ی خوب و نقشش در حفظ ثبات و اعتبار یک رایانه، در مقایسه با آیتم‌هایی مثل کارت گرافیک یا «SSD»، وضعیت تاسف‌بار می‌شود.
این واقعیت که بازار منابع تغذیه هم مملو شده از اجناس ساخته شده توسط فروشندگانی غیرقابل اعتماد و ناشناس، که از مواد غیراستاندارد یا دست دوم کالا می‌سازند، چندان لطفی در حق تصویر کلی منابع تغذیه نمی‌کند. به علاوه، مواردی همچون افزایش شهرت عمل «ماینینگ» که این روزها از واجبات هر دارنده‌ای بوده و توجه شخص را اساسا سمت کارت‌های گرافیک سوق می‌دهد، تنها صدمه‌ی بیشتری به تصویر این قطعات در اذهان عمومی می‌زند.
امروز می‌خواهیم یک راهنما در جهت شناسایی و انتخاب یک منبع تغذیه‌ی خوب را برایتان تدارک ببینیم تا این‌گونه هنگام خریدش دیگر به مشکلی برنخورید. با «اگزو گیم» در راهنمای خرید پاور کامپیوتر یا همان «منبع تغزیه» همراه شوید.
مرحله‌ی اول: انتخاب یک منبغ تغذیه
ابتدا باید بگوییم که هیچ اصل یا قانونی برای انتخاب و گزینش یک منبع به عنوان جنسی رده‌بالا وجود ندارد؛ با این وجود، برخی از چهارچوب‌ها و شرایط نشان می‌دهند کدام منابع تغذیه از کیفیت لازم برخوردار بوده و عموما مفید هستند.
در وهله‌ی اول، همیشه به یاد داشته باشید که منبع تغذیه‌ی خود را از سازنده‌ای نامی تهیه کنید. نقدهای وارد شده به یک منبع را همیشه قبل از خرید مطالعه کنید. از منابع ارزان‌قیمت و بی‌ارزش که زیر استانداردهای لازم عمل کرده دوری کنید. دنبال کمپانی‌های مشهوری باشید که منابع‌شان دارای گارانتی و پشتیبانی است.
از جمله سازندگانی که مشهورند و منابع تغذیه‌ی بسیار قوی و رده‌بالا می‌سازند، می‌تواند به «کورسِیر» (Corsair)، «سی‌سانیک» (Seasonic)، «ای‌وی‌جی‌اِی» (EVGA) و «آنتِک» ((Antec اشاره نمود. البته در میان محصولات این سازندگان هم نمونه‌های ناقصی وجود دارد که مستلزم مطالعه و تحقیق بیشتر بوده تا بلکه هنگام خرید امنیت خاطر داشته باشید.
هنگام انتخاب یک منبع سعی کنید از آن‌هایی استفاده کنید که سنگین‌تر و بزرگتر بوده و از سبک‌ها و ضعیف‌ها دوری کنید. منابع با کیفیت و رده‌بالا همیشه از مدل‌های بزرگتر و بهتر مواردی چون خازن، ساسات، و امثالهم استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین از «گرماگیر» (Heatsink)های بزرگتر استفاده کرده تا پخش دما به نحوی بهتر صورت بگیرد.
همه‌ی این‌ها باعث می‌شود که وزن کلی یک منبع افزایش یافته و به همین دلیل است که می‌گوییم دنبال سبک‌ها نروید. وجود فن های خنک‌کننده بزرگتر، که معمولا هوای بیشتری را به بیرون داده و سروصدای کمتری دارند، از دیگر نکات مثبتی است که باید به آن توجه داشته باشید.
در کنار این لازمه‌ها، باید حواستان به رابط‌های یک منبع تغذیه هم باشد تا بلکه با رایانه‌ی شما هم‌خوانی لازم را داشته باشد. عبارت رابط «20+4»، که مطمئنا با آن روبه‌رو شده‌اید، به رابطی که می‌تواند به عنوان یک رابط با بیست یا بیست‌وچهار پین، بسته به نیاز شخص، عمل کرده اشاره دارد. به یاد داشته باشید که رابط‌های «6+2» هم مانند تصویری که در زیر مشاهده می‌کنید، قابل اتصال یا جدایی بوده و این باز هم به نیاز شما برمی‌گردد.
عموما خریداران و کاربران رایانه‌های شخصی از منابع تغذیه نوع «اِی‌تی‌اِکس» (ATX) استفاده می‌کنند. منابع کوچک‌تر یا اختصاصی هم وجود دارند که برای نیازهای عامیانه یا موارد مرتبط با «سرور» ساخته می‌شوند، اما برای رایانه‌های شخصی معمولا از نوع «اِی‌تی‌اِکس» استفاده می‌شود. وقتی که بدنبال یک منبع تغذیه هستید، حواستان به سه ملاک اساسی باشد: خروجی قدرت، میزان راندمان مفید و رِیل. دیگر مشخصات و خصایل نیز مهم هستند، اما این سه مستقیما روی عملکرد یک منبع تغذیه اثر خواهند گذاشت.
همه‌چیز به خروجی برمی‌گردد
سازندگان معمولا خروجی منابع تغذیه‌ی خود را براساس واحد «وات» لیست می‌کنند. یک منبع با میزان «وات» بالاتر می‌تواند قدرت بیشتری را ارائه دهد. منابعی که اختصاصا برای رایانه‌های رومیزی ساخته می‌شوند، خروجی بین دویست تا هزار و هشت‌صد وات (که معمولا برای محصولات رده آخر، مناسب کاربران پرشور و خاص لیست شده) را ارائه می‌دهند.
آمار «وات» بالاتر از این مقدار کمی زیاد بوده و از توانایی‌های یک خروجی‌دهنده‌ی الکترونیکی پانزده «آمپری» هم فراتر خواهد رفت. مقداری که شما باید به آن توجه کنید، عددی است که برای توان مستمر یا ثابت تعریف شده، نه مقدار حداکثری.
اکثر منابع تغذیه تنها برای زمانی اندک می‌توانند به میزان حداکثری تعریف‌‌شده‌شان عمل کنند. در شرایط ایده‌آل، منبع شما قدرت کافی را برای قطعات شما فراهم کرده و فضای خالی را در صورت نیاز بیشتر از بابت اتصال قطعات جدیدتر حفظ خواهند کرد. اکثر منابع به بالاترین راندمان خود در سطوح فشار بین 40 تا 80 درصد دست پیدا می‌کنند. استفاده از 50 الی 60 درصد فضای موجود یک منبع تغذیه مقدار پیشنهاد شده بوده، چرا که این‌گونه فضای کافی برای ارتقاهای آینده موجود خواهد بود.
برای مثال، اگر حداکثر توان رایانه‌ی شما با قطعات کنونی 300 «وات» بوده، یک منبع 600 «واتی» انتخابی خوب خواهد بود. در یک سیستم رده بالا که قطعاتش مجموعا به هفتصد «وات» قدرت نیاز دارند، انتخاب یک منبع 1200 «واتی» می‌تواند بسیار مناسب باشد.
البته شما در صورت اطمینان داشتن از عدم ارتقای قطعات خود در آینده، می‌توانید از واحدهای پایین‌تر و ارزان‌تری هم استفاده کنید، اما پیشنهاد می‌کنیم که در صورت داشتن بودجه‌ی کافی از یک منبع قوی استفاده کنید. بسیاری از رایانه‌هایی که اختصاصا برای «گیمینگ» طراحی شده‌اند و حاوی پردازنده‌های شش الی هشت هسته‌ای و کارت گرافیک‌های رده بالا هستند، به مقداری حدودی میان 650 الی 850 «وات» نیاز دارند.
بطور میانگین نیز یک منبع 750 «واتی» از جمله انتخاب‌های ایده‌آل بازی‌بازارن است. قطعات و سخت‌افزارهای قوی‌تر به مقادیر و ذخایر «وات» بیشتری نیاز دارند، مخصوصا اگر کاربر دنبال «اُوورکلاک» کردن قطعات باشد.
سامانه‌ی محاسباتی «آوتر ویژن» (Outervision) و «سی‌سانیک» (Sea Sonic) می‌توانند به شما در جمع‌آوری و ساخت یک رایانه‌ی شخصی با حداکثر جزئیات کمک بسیاری کند. این سامانه‌ها از اطلاعات اساسی مرتبط با «اُوورکلاک» کردن‌های احتمالی پردازنده تا استفاده از فن و سیستم‌های خنک‌کننده‌ی مایع را برای شما حساب کرده و سپس یک منبع مناسب و ایده‌آل را پیشنهاد می‌کنند.
حالا که صحبت از «وات» شد، بهتر است به یک باور غلط نیز اشاره کنیم؛ این باور‌که "منابعی که دارای ذخایر «وات» بیشتری بوده قدرت بیشتری را هم مصرف می‌کنند" نادرست است.
شما باید بدانید که یک منبع پانصد «واتی» به همان اندازه‌ای که یک منبع هزار «واتی» قدرت مصرف کرده، میزان مصرفی دارد و این بدین خاطر است که میزان استفاده از قدرت را قطعات یک رایانه تعیین می‌کنند، نه منبع تغذیه‌ی آن. اگر شما رایانه‌ای با حداکثر سیصد «وات» توان لازمه را دارا هستید، به نهایتا 300 «وات» قدرت نیاز داشته و حتی زیر فشار سنگین هم بیشتر از این مقدار نخواهید رفت.
همین مسئله برای رایانه‌های 500 یا 1000 «واتی» صادق است. باید دوباره به این موضوع اشاره کنیم که این مقدار به میزان قدرتی که یک منبع تغذیه مجموعا به رایانه ارائه دهد اشاره دارد، نه به مقداری که از بابت خروجی مصرف می‌کند.
بحث بر سر ریل
درکنار مبحث شناسایی میزان توان خروجی، سازندگان مقادیر ریل‌های +12 «ولتی» را روی منابع خود نیز مشخص می‌کنند. یک منبع تک‌ریلی دارای یک یک ریل +12 «ولتی» به منظور تامین قدرت لازم برای یک رایانه بوده و یک منبع چند ریلی دارای دو یا چندین ریل +12 «ولتی» است.
در طراحی‌های تک‌ریلی، همه‌ی قدرت منبع تغذیه برای تمامی قطعاتی که مستقیم به آن وصل شده‌اند، فارغ از نوع رابط یا کابل استفاده، موجود خواهند بود. این بدان معناست که در صورت عدم کارکرد یا خراب شدن یک پاور تک‌ریلی، کل رایانه‌ی شما نیز از کار خواهد افتاد.
از جمله نقاط ضعف منابع چندریلی هم این بوده که نمی‌تواند قدرت را میان ریل‌های گوناگونش به اشتراک بگذارد. اگر شما قطعه‌ای 25 «آمپری» را به ریلی +12 «ولتی» که نهایتا 20 «آمپر» را پشتیبانی کرده، وصل کنید، مکانیزم حفاظت مقابل جریان اضافه را فعال کرده و این‌گونه، رایانه‌ی شما اجبارا خاموش خواهد شد؛ هرچند که ریل‌های دیگر ممکن است هنوز قدرت زیادی را در اختیار داشته باشند.
به همین خاطر، حین استفاده از یک منبع چندریلی باید کاملا حواستان باشد که چه قطعه‌ای را به کدام ریل متصل کرده‌اید. یک اتصال اشتباه می‌تواند همه چیز را خراب کند، موردی که در منابع تک‌ریلی وجود ندارد.
البته این حفاظ شدید خود نکته‌ای مثبت هم محسوب می‌شود. در صورتی که رایانه‌ی شما با مشکلی فاجعه‌آمیز مواجه شود، حفاظ جریان اضافه، از آن مراقبت خواهد کرد. این مکانیزم در منابع چندریلی هر ریل را مجزا بررسی کرده و در صورت مشاهده‌ی جریان بیش از حد روی یک ریل، همه‌ی منبع را از کار خواهند انداخت تا مبادا به قطعه‌ای آسیبی وارد شود. حفاظ جریان اضافه در منابع تک‌ریلی هم وجود دارد، اما تنها زمانی فعال می‌شود که میزان «آمپر» به طرز بسیار شدیدی افت کند. چنین مواردی ممکن است حتی ختم به سوختن و آب شدن منبع هم بشوند!
حال سوال اینجاست که کدام بهتر است: چندریلی یا تک‌ریلی؟ جواب: هیچکدام. به لحاظ راندمان، هر دو بسیار خوب کار می‌کنند و عموما هم استفاده از هر دو امن است. اگر شما می‌خواهید رایانه‌ای قدرتمند و پیشرفته را بسازید، بهتر از یک منبع چندریلی استفاده کرده تا بلکه با استفاده از حفاظ جریان اضافه، لایه‌ای اضافه از امنیت را برای دستگاه گران‌قیمت‌تان فراهم آورید. این‌گونه خطر آب شدن و سوختن قطعات در شرایط احتمالی صفر می‌شود.
دنبال مدل‌های با کیفیت و خوب باشید
درجه‌ی کارایی منبع تغذیه از آن جهت مهم است که واحد‌هایی با رندمان بالاتر دارای اجزای بهتری بوده، انرژی کمتری را هدر داده، و گرمای کمتری تولید می‌کنند، که همه‌ی این موارد به کمتر شدن صدای فن کمک می‌کنند. منبع تغذیه با درجه‌ی کارایی 80 درصد، دقیقا 80 درصد از توان خود را برای تامین انرژی سیستم شما به کار می‌برد، در حالی که 20 درصد دیگر را بعنوان گرما از دست می‌دهد.
به دنبال واحد‌هایی که دارای گواهینامه‌ی "مثبت 80" هستند، باشید. اگرچه روند صدور گواهینامه سخت‌گیرانه نیست، اما تأیید شده که دستگاه‌های حاوی گواهینامه‌ی "مثبت 80"، دارای حداقل 80 درصد کارایی مفید هستند. علاوه بر آن، این گواهینامه دارای درجات بالاتر برای واحد‌هایی با بازدهی بالاتر، از جمله برنز، نقره، طلا، پلاتینیوم و تیتانیوم هم بوده که تنوعش را نشان می‌دهد.
منابع تغذیه در درجات بالاتر، دارای قیمت بیشتری نیز هستند. کاربران معمولی با نیاز های معمولی، احتمالا سطح ساده و یا برنز را برای رایانه‌ی شخصی‌شان انتخاب می‌کنند، مگر این‌که منبع تغذیه‌ای در درجه نقره‌ای و یا طلایی با قیمت مناسب جلو رویشان سبز بشود.اگر مایل به دسترسی به اطلاعات بیشتر هستید، می‌توانید به جدول ارائه شده توسط «کورسِیر» که نمایی کامل از کارایی منبع تغذیه و گواهینامه "مثبت 80" را ارائه داده، مراجعه کنید.
چه نوع کابلی بهتر است؟
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کنید، کابل قدرت است. منابع تغذیه معمولا با کابل‌های زخیم و عایق‌بندی شده، یا کابل‌های «فول ماژول» و «نیمه ماژول» عرضه می‌شوند. منابع «فول ماژول» دارای کابل‌های جدایی‌پذیر بوده تا در شرایط لازم کابل جدا یا جایگزین شود. از نقطه نظر فنی، یک منبع تغذیه با کابل عایق‌بندی شده انتخاب بهتری است، چرا که از شر اتصال‌های اضافی بین «PCB» داخلی منبع و رابط خلاص‌تان کرده و نهایتا به قطعات مستقیما وصل می‌شود. یک سر کابل به درون منبغ تغذیه رفته و قسمت دیگر به یک قطعه وصل می‌شود، نه بیشتر و نه کمتر.
اما مشکل از جایی شروع می‌شود که هرگاه بخواهید رابطی جدید را میان قطعات خود و منبع تغذیه به وسط آورید، بر مقاومت کلی منبع افزوده و این‌گونه از راندمان مفیدش کم خواهید کرد. این خود عاملی است که می‌تواند منجر به شکست یک منبع تغذیه شود.
با این وجود، مقاومتی که معمولا بر اثر افزایش رابط‌ها روی منبع پیاده می‌شود، بسیار کم بوده و جایی برای نگرانی نیست. این درحالی است که منابع «فول ماژول» از چنین مشکلاتی برخوردار نبوده و کارتان را راحت می‌کنند. صرفا حواستان باشد که کابل‌های در هم پیچیده و خراب به منبع خود وصل نکنید تا مبادا مشکلی پیش بیاید. این نوع منابع طبعا گران‌تر هم هستند.
امیدواریم که این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد و نکاتی را پیرامون خرید یک منبع تغذیه‌ی مناسب به شما آموزش داده باشد. در پایان، لطفا نظرات و دیدگاه‌های خود را در رابطه با این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
بیشتر بخوانید:
- نحوه نصب پاور کامپیوتر | آموزش تعویض پاور کامپیوتر
- حل مشکل روشن نشدن پاور کامپیوتر
- اهمیت پاور در سیستم های گیمینگ
- راهنمای کامل اسمبل یک کامپیوتر گیمینگ - نصب پاور، اتصالات برق پاور
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.