لذت تماشای فیلم و برنامه‌های تلویزیونی علاوه بر تصویر، به صدا نیز وابسته است. صدا عمق بیشتری به تجربه‌ی ما اضافه می‌کند که تصویر به تنهایی قادر به ارائه آن نیست.
صدای سوراند (Surround Sound) اصطلاحا به صوتی گفته می شود که تنها از جلو یا از یک یا دو کانال به شما نرسیده، بلکه از همه طرف شما را در بر می‌گیرد. این فناوری بسیار پیچیده بوده و فرمت ها و تنظیمات مختلفی را برای لذت بردن کامل از رسانه‌های گوناگون فراهم می‌کند. در این مقاله، ما هر آنچه را که در مورد صدای سوراند در ارتباط با سیستم سینمای خانگی خود نیاز دارید، توضیح می دهیم.
صدای استریو به زبان ساده
صدای استریو (دو کاناله) با صدای فراگیر (سوراند) متفاوت است، اما مفهومی بنیادی برای سیستم‌های سینمای خانگی به شمار می‌رود. انسان‌ها دو گوش در طرفین سر خود دارند که به آن‌ها امکان می‌دهد منابع صدا را از جهات مختلف بشنوند. این توانایی بسیار پیچیده‌تر از صرفاً شنیدن صدا از سمت چپ یا راست است.
هر پرده گوش طیف وسیعی از فرکانس‌ها را دریافت می‌کند و شکل گوش نحوه برخورد این فرکانس‌ها از جهات مختلف را بیشتر اصلاح می‌کند. مغز ما این فرکانس‌ها و تاخیرهای کوچک بین دریافت آن‌ها توسط هر گوش را پردازش می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد که جهت منبع صدا (جلوی ما، پشت سر، طرفین، بالا یا پایین) را تشخیص دهیم. به عبارتی ساده، گوش‌های ما اساساً یک جفت میکروفون هستند که با فیلترهای فوق‌العاده و پردازنده‌های صوتی تقویت شده‌اند.
مثل گوش، سیستم‌های صوتی استریو فراتر از ارائه صدا از دو جهت عمل می‌کنند. هنگامی که فرکانس‌های کانال‌های چپ و راست در فضا با هم ترکیب می‌شوند، حس جهت‌یابی را ایجاد می‌کنند. سیستم‌های استریو همچنان تنها از دو منبع (یعنی دو اسپیکر) استفاده می‌کنند و به همین دلیل نمی‌توانند صدایی تولید کنند که به نظر از تمام جهات ساطع می شود. با این حال، همانطور که اسپیکرهای بیشتری به سیستم اضافه می‌کنید، مفهوم ترکیب کانال‌های صوتی همچنان کاربرد دارد.
در همین رابطه بخوانید: تفاوت صدای سوراند و استریو
صدای سوراند: 5.1 و 7.1
قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نوع صدای سوراند مبتنی بر کانال است. سیستم‌های فراگیر عموماً در دو دسته‌بندی 5.1 و 7.1 کاناله قرار می‌گیرند. در این نوع صدای سوراند، فیلم یا برنامه به شش یا هشت کانال میکس می‌شود: چپ، راست، مرکز، فراگیر-چپ، فراگیر-راست و ساب‌ووفر برای صدای 5.1، و چپ، راست، مرکز، جانبی-چپ، جانبی-راست، عقب-چپ، عقب-راست و ساب‌ووفر برای صدای 7.1.
در مواردی که از این نوع صدای سوراند پشتیبانی می‌شود، عدد اول نشان‌دهنده تعداد منابع صوتی جهتی است که کدگذاری می‌کند و می‌توانند به صورت جداگانه توسط گروه‌های درایور پخش شوند. عدد دوم برای کانال ساب‌ووفر است که مسئول پایین‌ترین فرکانس‌ها است و ارتعاشاتی را تولید می‌کند که به همان اندازه که می‌شنوید، آن‌ها را حس می‌کنید. فرکانس‌های بسیار پایین به دلیل نحوه پخش آن‌ها و نحوه شنیدن شما، اطلاعات جهت‌یابی کمی را ارائه می‌دهند - آن‌ها معمولاً کل فضا را پوشش می‌دهند (به همین دلیل است که فقط به یک عدد ساب‌ووفر نیاز دارید).
سیستم‌های 5.1 و 7.1 کاناله معمولاً به ترکیبی از اسپیکرهای اصلی، اسپیکرهای ماهواره‌ای و یک ساب‌ووفر مجزا متکی هستند. اسپیکرهای اصلی - که اغلب بخشی از یک ساندبار هستند که می‌توانید در جلوی صفحه قرار دهید - کانال‌های چپ، راست و مرکز را پوشش می‌دهند. این کانال‌ها مهم‌ترین کانال‌ها برای هر ترکیبی هستند زیرا اکثر صداها، از جمله دیالوگ را مدیریت می‌کنند.
در همین رابطه بخوانید: تفاوت میان صدای سوراند واقعی و مجازی چیست؟
اسپیکرهای ماهواره‌ای (کوچک‌ترین اسپیکرهای موجود در سیستم سوراند) این امکان را فراهم می‌کنند که صدا از پهلو و پشت سر شما بیشتر به گوش برسد و بخش «فراگیر» صدای سوراند را تامین کند. با یک سیستم 5.1 کاناله، شما یک جفت ماهواره‌ای را کمی عقب‌تر و در هر دو طرف چپ و راست شنونده قرار می‌دهید. سیستم‌های 7.1 کاناله آن ماهواره‌ای‌ها را به دو جفت تقسیم می‌کنند تا به طور جداگانه طرف چپ و راست و همچنین عقب چپ و راست را پوشش دهند.
قبل از Spatial Audio یا سیستم صدای سه بعدی (که در ادامه توضیح داده می‌شود)، بیشتر صداهای فراگیر در فیلم‌ها و برنامه‌ها شش یا هشت کانال صوتی مجزا را برای مطابقت با تعداد اسپیکرها در یک سیستم معمولی میکس می‌کردند.
سپس این کانال‌ها می‌توانند برای اسپیکرهای استریو، ساندبارهای 3.1 کاناله و سایر سیستم‌های صوتی که تعداد مجموعه درایور اسپیکر مورد نیاز را ندارند، به تعداد کانال‌های کمتری تقلیل داده شوند. دو فرمت بزرگ و استاندارد برای این نوع صدای سوراند دالبی دیجیتال وDTS هستند.
کانال‌های ارتفاعی: 5.1.2، 9.2.4 و سایر اعداد
در اوایل دهه 2000، مفهوم کانال‌های ارتفاع باعث پیچیده‌تر شدن نام‌گذاری صدای سوراند شد. عدد سوم نشان‌دهنده منابع صوتی است که بالای اسپیکرها قرار گرفته‌اند، چه از طریق اسپیکرهای ماهواره‌ای جداگانه چه درایورهایی با زاویه‌ی رو به بالا که صدا را از سقف بازتاب می‌دهند. این کار باعث می‌شود تا حلقه صدای سوراند به شکلی گنبدی تبدیل شود و تجربه‌ای فراگیرتر ایجاد کند.
هنگام خرید، این اعداد برای نشان دادن تعداد گروه‌های درایور در یک ساندبار یا سایر اسپیکرهاست، و این که بتوانیم بررسی کنیم آیا هر درایور قادر به اضافه کردن بُعد عمودی به ترکیب صدا هست یا نه، مفید هست. با این حال میکس کردن جداگانه بیش از هشت کانال در فرمت‌های دالبی IIz و DTS Neo:X بسیار نادر است.
در همین رابطه بخوانید: تکنولوژیِ صوتی پلی‌استیشن 5 – انقلابی در نسل جدید
صدای سه بعدی - Dolby Atmos و DTS:X
فناوری‌های پردازش Spatial Audio از دالبی و DTS یکی از جدیدترین (و موثرترین) پیشرفت‌ها در زمینه صدای سوراند است. پردازش Spatial Audio به صورت مجزا هر منبع صدا را در یک کره 360 درجه‌ای اختصاص می‌دهد. به جای ترکیب تعداد محدودی از کانال‌ها در درایورهای جداگانه، صدای یک فیلم می‌تواند هزاران افکت صوتی را در اطراف شنونده قرار دهد.
از آنجایی که هر شیئی که صدا تولید می‌کند به یک موقعیت اختصاص داده می‌شود،Spatial Audio گاهی اوقات صدای مبتنی بر شی نامیده می‌شود.
بدیهی است که شما نمی‌توانید هزاران اسپیکر در اطراف خود داشته باشید، به همین دلیل است که Spatial Audio برای کار با سینمای خانگی در هر مقیاسی طراحی شده است. این فناوری چه یک ساندبار چه یک سیستم سوراند با چند اسپیکر باشد، هر سخت افزاری که از فرمت Spatial Audio پشتیبانی کند، می‌تواند به درستی همه آن منابع صوتی مختلف را برای مطابقت با درایورهای موجود به درستی ترکیب کند.
درایورهای بیشتر به معنای گزینه‌های بیشتر است، بنابراین هنگام خرید سیستم همچنان باید به دنبال اعداد بالاتر باشید. برای دریافت بهترین تجربه از صدای Spatial ، حداقل به یک سیستم 5.1 کاناله نیاز دارید.
بزرگترین فرمت Spatial Audio برای محتوای ویدیویی Dolby Atmos است و DTS:X در رتبه دوم قرار دارد. هر دوی این فناوری‌ها در ساندبارها و سایر سیستم‌های سینمای خانگی رایج هستند و اغلب اسپیکرها از هر دو استاندارد پشتیبانی می‌کنند.
Apple TV، نتفلیکس و Disney+ برای بخش زیادی از محتوای جدید خود از Dolby Atmos استفاده می‌کنند. DTS:X روی دیسک‌های Blu-ray و Ultra HD Blu-ray ظاهر می‌شود (همانطور کهDolby Atmos نیز می‌تواند) ، اما برای استریم، تنها تعداد محدودی از فیلم‌ها در Disney+ با فرمت DTS:X در دسترس هستند که برچسب IMAX Enhanced را حمل می‌کنند.
سونی همچنین فرمت Spatial Audio خاص خود به نام 360 Reality Audio را ارائه می‌دهد. با این حال، این فناوری عمدتا برای گوش دادن به موسیقی، به خصوص با هدفون طراحی شده است. ویژگی Spatial Audio اپل نیز مخصوص هدفون است و در واقع این عبارت اصطلاح اپل برای پشتیبانی از فرمت‌های صدای سوراند از جمله 5.1 و Dolby Atmos است. هیچ یک از نسخه‌ها برای تماشای فیلم یا برنامه‌های تلویزیونی اهمیت ندارند.
در همین رابطه بخوانید: راهنمای خرید اسپیکر گیمینگ
چطور باید یک سیستم صوتی سوراند خرید؟
اکثر تلویزیون‌ها فقط صدای استریوی دو کاناله را توسط درایورهای کوچک که معمولا بیش از حد به هم نزدیک هستند ارائه می‌دهند. برای لذت بردن از صدای سوراند، به اسپیکرها و کانال‌های صوتیِ بیشتر نیاز دارید.
اگر به دنبال سیستم صوتی سوراند خودتان هستید، به دنبال یک ساندبار با ساب‌ووفر بی‌سیم و اسپیکرهای سوراندِ جداگانه باشید. اگر بودجه کافی دارید، به سیستمی با درایورهایی با زاویه‌ی رو به بالا برای ارتفاع صدا توجه کنید. همچنین، مگر اینکه بخواهید فقط از صدای استریو استفاده کنید، مطمئن شوید که هر سیستمی که انتخاب می‌کنید از Dolby Atmos برای بهترین تجربه سوراند با جدیدترین فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی پشتیبانی می‌کند.
مطالب مرتبط – بیشتر بخوانید:
- هرآنچه که باید از بیس اسپیکر بدانید
- معرفی بهترین برندهای اسپیکر در بازار ایران
- نحوه اتصال اسپیکرهای بلوتوثی به یکدیگر
- نکات اساسی انتخاب اسپیکر مناسب
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.