بررسی پورت HDMI 2.1

هر دو کنسول نسل جدید یعنی پلی‌استیشن 5 و اکس‌باکس سری اکس مجهز به یک خروجی HDMI 2.1 هستند، البته باید گفت که هیچ ‌یک از دو شرکت سونی یا مایکروسافت این موضوع را به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند اما اطلاعات لو رفته از روند ساخت کنسول‌ها، صحت این قضیه را تضمین می‌کنند. اما HDMI 2.1 دقیقا چیست و چه تاثیری بر کنسول‌های نسل بعد خواهد داشت؟ آیا این تکنولوژی جدید ما را وادار به خرید یک تلویزیون جدید خواهد کرد؟ با اگزومگ همراه باشید تا پاسخ این سوالات را بدهیم.

HDMI 2.1 چیست؟

HDMI 2.1 یک استاندارد جدید برای ساخت کابل است که به کمک آن می‌توانید پلی‌استیشن 5 یا اکس‌باکس سری اکس خود را به نمایش‌گرتان متصل کنید. از نظر اندازه و شکل، خروجی مخصوص این کابل هیچ تفاوتی با مدل قدیمی‌تر HDMI ندارد و در صورت آسیب دیدن کابل جدید خود، همچنان می‌توانید کابل‌های قدیمی‌تر را به این خروجی متصل کنید، چرا که همانند دیگر مدل‌های HDMI، این نوع نیز با کابل‌های قدیمی‌تر هماهنگ است. این استاندارد نخست در طی سال 2017 معرفی شد، اما شیوع کاربرد آن در نمایش‌گرها از سال 2020 آغاز شد.

این این استاندارد جدید به کابل اجازه می‌دهد داده‌های بصری را با سرعتی بسیار بیشتر از HDMI 2.0، که در کنسول اکس‌باکس وان‌اکس به کار رفته بود، یا HDMI 1.4 نسخه‌های اصلی پلی‌استیشن 4 و اکس‌باکس وان، جا‌به‌جا کند. سرعت حداکثر این کابل 48.0 گیگابیت برابر با 6 گیگابایت بر ثانیه است، رقمی بیش از دو برابر توانایی HDMI 2.0. با این‌که تلویزیون شما به احتمال زیاد قابلیت پشتیبانی از HDMI 2.1 را ندارد جایی برای نگرانی نیست، اگر تلویزیون‌ شما به راحتی به اکس‌باکس وان یا پلی‌استیشن 4 وصل می‌شود، به کنسول‌های نسل جدید نیز بدون هیچ اشکالی وصل خواهد شد. در پایین نگاهی کوتاه به قابلیت‌های این پورت جدید خواهیم داشت.

رزولوشن 8K با سرعت 120 گیگاهرتز

HDMI 2.1 استاندارد رسمی برای رزولوشن 8K است. البته باید گفت که مدل قبلی این کابل‌ نیز از رزولوشن 8K پشتیبانی می‌کند اما تنها با سرعت 30 هرتز، حال آن‌که HDMI 2.1 توانا به اجرای 8K با نهایت سرعت 120 هرتز است. (هرتز واحد اندازه‌گیری نرخ‌تازه‌سازی نمایش‌گر است، مفهومی که مشخص می‌کند تصویر مورد نمایش بر روی نمایش‌گر چندبار در ثانیه تغییر می‌کند.) این بدین معناست که نرخ فریم اجرایی توسط نمایش‌گر نیز می‌تواند به 120 فریم بر ثانیه برسد. اگر نرخ تازه‌سازی نمایش‌گر شما کم‌تر از نرخ کنسول یا کامپیوترتان‌ باشد، تصاویر با سرعتی بیش از توان نمایش‌گر پرداخته می‌شوند. مشکل این‌جاست که برای اجرای روان بازی‌ها، نیاز است که نرخ تازه‌سازی کابل HDMI و نمایش‌گر برابر باشند که اکثر اوقات نیز این‌طور نیست، اما HDMI 2.1 باعث می‌شود افت کیفیت ناشی از این مسئله به کم‌ترین حد ممکن برسد.

حجم اطلاعاتی که برای اجرای تصویر با رزولوشن 8K و نرخ فریم 120 لازم است تا حدی بالاست که HDMI 2.1 برای امکان‌پذیر کردن تبادل آن‌ها به صورت کامل از یک فناوری جدید تحت عنوان DSC استفاده می‌کند. این کابل حتی قدرت اجرای تصاویر با کیفیت 10K با سرعت 100 هرتز را داراست، اما از آن‌جایی که تقریبا هیچ تلویزیونی قدرت پخش با چنین کیفیتی را ندارد، نمی‌توان بر روی این توانایی حساب کرد. این تکنولوژی یکی از اصلی‌ترین چیز‌هایی است که به سران مایکروسافت و سونی این جرات را می‌دهد که با اطمینان وعده اجرای بازی‌ها با کیفیت 8K و سرعت 120 هرتز را بدهند. البته باید گفت که احتمال تمرکز استودیو‌های بازی‌سازی بر روی این کیفیت پایین است و با توجه به تکنولوژی مورد استفاده اکثر مخاطبان، به نظر می‌رسد رزولوشن 4K و سرعت 60 هرتز استاندارد مناسبی برای بازی‌های فعلی باشد.

اما تکنولوژی واقعیت مجازی از این لحاظ به دیگر فناوری‌ها برتری دارد، چرا که هدست‌های واقعیت مجازی برای جلوگیری از ایجاد سردرد و حساسیت بینایی از پنل‌هایی با نرخ‌تازه‌سازی بسیار بالا استفاده می‌کنند و حالا با وجود کابل‌های HDMI 2.1 می‌توان از نهایت کیفیت هدست‌های واقعیت مجازی استفاده کرد.

نرخ‌تازه‌سازی متغیر (VRR)

می‌توان گفت گیمردوستانه‌ترین ویژگی HDMI 2.1 قابلیت پشتیبانی آن از نرخ تازه‌سازی متغیر است. این ویژگی شباهت بسیاری به Nvidia G-Sync دارد، چرا که همانند این تکنولوژی، به نمایش‌گر اجازه می‌دهد نرخ تازه‌سازی خود را با نرخ فریم بازی در حال اجرا هماهنگ سازد. این قابلیت موجب پیشگیری‌ از پدیده‌هایی همچون تاری تصویر می‌شود، پدیده‌ای که در زمان ناهماهنگی نرخ تازه‌سازی نمایش‌گر و سرعت پردازش فریم کنسول یا کامپیوتر رخ داده و در نتیجه باعث نمایش بخش‌هایی از چند فریم به صورت هم‌زمان می‌شود. گفتنی است که دارندگان اکس‌باکس نیز، به شرط استفاده از یک تلویزیون جدید، می‌توانند از یک فناوری هم‌سان تحت نام FreeSync استفاده کنند.

کاهش تاخیر اتوماتیک (Auto Low Latency)

کاهش تاخیر اتوماتیک، یکی دیگر از ویژگی‌های مناسب برای گیمرهاست. این ویژگی به کنسول بازی اجازه می‌دهد کنترل بخش پردازش نمایش‌گر را به دست گرفته و با افزایش میزان هماهنگی بین کنسول و نمایش‌گر از بروز تاخیر یا لَگ در بازی پیش‌گیری کرده و سرعت پردازش اطلاعات را با محتوای در حال اجرا هماهنگ‌تر کند. چیز‌های بسیاری هستند که می‌توانند موجب بروز تاخیر در سرعت دریافت اطلاعات نمایش‌گر بشوند. از جمله آن‌ها تکنیک‌های خاصی هستند که برای اجرای تصاویر سریع یا جلوه‌های ویژه در فیلم‌ها استفاده می‌شوند. کاهش تاخیر اتوماتیک باعث می‌شود نمایش‌گر شما هماهنگی بیشتری با محتوای در حال پخش داشته و برای مثال در زمان اجرای یک فیلم نمایش‌گر را در حالتی متناسب با اجرای فیلم قرار دهد. علاوه بر این، فناوری QTF که یکی دیگر از ویژگی‌های HDMI 2.1 به حساب می‌آید، به کاهش تعداد لگ‌ کمک می‌کند.

HDR پویا

HDMI در نسخه 2.0 قابلیت پشتیبانی از HDR را دریافت کرد، اما پشتیبانی از این کیفیت در نسخه 2.1 به اوج خود رسیده است. برای درک چگونگی این موضوع باید نگاهی به نحوه کارکرد این دو نوع کابل بیندازیم. پیش از نسخه 2.1، قابلیت HDR توسط یک مرکز اطلاعات ثابت پشتیبانی می‌شد که وظیفه آن کنترل و ایجاد توازن در نحوه نورپردازی نمایش‌گر بود. نقطه ضعف یک مرکز ثابت این است که تنها یک بار نحوه نورپردازی را کنترل کرده و تا پایان یک فیلم، همان روش را دنبال می‌کند. اما HDMI 2.1 مجهز به یک مرکز اطلاعات پویاست که نحوه نورپردازی را در هرصحنه و یا حتی هر فریم کنترل و متوازن می‌سازد.

این مسئله می‌تواند تاثیر بسیار بالایی در کیفیت کلی تصویر داشته باشد. اکثر فیلم‌های سینمایی امروزی متناسب با نمایش‌گر‌های برتر ساخته شده و به همین دلیل کیفیت نورپردازی‌ آن‌ها بر روی بسیاری از تلویزیون‌ها کاهش یافته و در نتیجه برخی صحنه‌ها، خصوصا صحنه‌های تاریک‌تر در فیلم، وضوح بسیار کمی خواهند داشت. مرکز اطلاعات پویا با افزایش کیفیت نورپردازی باعث می‌شود دیگر شاهد چنین افت کیفیت‌هایی نباشیم یا حداقل کم‌تر با آن‌ها روبرو شویم.

آیا همه از این ویژگی‌ها بهره‌مند خواهند شد؟

به طور کلی این کابل وسیله‌ی بسیار مناسبی برای دارندگان پلی‌استیشن 5 و اکس‌باکس سری اکس خواهد بود، اما بسته به نوع نمایش‌گر مورد استفاده، برخی افراد از تعدادی از ویژگی‌های HDMI 2.1 محروم خواهند ماند. با وجود این‌که این استاندارد جدید در درجه اول جهت هماهنگی با رزولوشن 8K تولید شده است، طبیعی است که بسیاری تلویزیون‌های موجود در بازار از آن پشتیبانی نمی‌کنند. جدا از این، هیچ یک از دو شرکت سونی یا مایکروسافت اعلام‌ نکرده‌اند دقیقا کدام ویژگی‌های HDMI 2.1 توسط کنسول‌های نسل بعد پشتیبانی خواهند شد، اما از بین ویژگی‌های مذکور، احتمال هماهنگی این دو کنسول با نرخ تازه‌سازی متغیر بسیار بالاست. قابل ذکر است که برای دسترسی به کیفیت 8K با سرعت 120 هرتز، جدا از یک تلویزیون که به صورت کامل از HDMI 2.1 پشتیبانی کند نیاز به یک کابل سریع‌السیر خواهید داشت.

فروشگاه اگزو گیم عرضه کننده تمامی تجهیزات و کالاهای گیمینگ است و همچنین در کنار آن، خدماتی نظیر مشاوره رایگان فنی نیز به گیمرهای ایرانی ارائه می‌دهد. برای دریافت مشاوره و یا هرگونه سوالی می‌توانید با شماره ۸۸۹۴۶۵۶۱ تماس گرفته و یا به بخش دایرکت اینستاگرامِ اگزوگیم مراجعه کنید.