آیا سیستم شما روشن نمی‌شود یا به درستی کار نمی‌کند، و تردید دارید که مشکل از مادربرد باشد؟ باید بتوان به درستی بررسی کرد که آیا برق به ماردبرد می‌رسد یا نه. در این مقاله راه‌های تست اتصال جریان برق به مادربرد در سیستم را مرور خواهیم کرد. با اگزو همراه باشید.
بررسی سلامت عملکرد پاور
پیش از هر چیز باید بررسی کرد که آیا پاور کامپیوتر به درستی کار می‌کند یا نه. این قطعه‌ی بزرگ و سنگین و مکعبی شکل که یک فن خنک کننده دارد و تعداد زیادی کابل از آن آویزان است، قلب سیستم محسوب می‌شود و وظیفه دارد که جریان برق را مانند خون به تمام قسمت‌های کامپیوتر برساند. چرا باید در همان قدم اول سراغ پاور رفت؟ چون قبل از این که مادربرد را بررسی کنیم تا ببینیم برق به آن می‌رسد یا نه، اصلا باید دید تغذیه کننده‌ی اصلی آیا می‌تواند برق را به مادربرد برساند؟ به عبارتی معمولا زمانی که به نظر می‌رسد ریشه‌ی مشکل مادربرد است، درواقع چنین نیست و مشکل از پاور سرچشمه می‌گیرد.
مادربردها معمولا از لحاظ کیفیت ساخت، مواد اولیه و جنس تولید بسیار مرغوب و مقاوم هستند، چرا که باید تمام قطعات سیستم را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در خود جای دهند. در نتیجه عمر مادربردها طولانی است و به ندرت مستقیما خراب می‌شوند، و معمولا بیش از یک دهه نیز با راحتی عمر می‌کنند. اما پاورها ضعیف‌تر هستند و عمر کوتاه‌تری دارند. پس اگر احساس کردید برق به درستی به مادربرد نمی‌رسد، احتمال این که مشکل از پاور باشد بیشتر است تا از مادربرد.
پاور را چک کنید، مطمئن شوید که کلیدش روشن است و به درستی به برق ساختمان وصل شده است. سپس بررسی کنید که کانکتورهای اصلی برقِ پاور به درستی در جای مخصوص خود روی مادربرد نصب شده باشند. همچنین فن پاور باید سالم باشند. اگر برای‌تان این امکان وجود دارد که پاور رو با سیستم دیگری که سالم است تست کنید بسیار مفید خواهد بود، چون از این طریق دیگر مطمئن خواهید شد که مشکل از پاور هست یا نه.
در مورد فن پاور، این نکته را فراموش نکنید که فن معمولا زمانی به چرخش درمی‌آید که حرارت پاور از آستانه‌ی بخصوصی فراتر برود. اگر هنگام روشن کردن سیستم و بالا آمدن آن فن پاور حرکت نکرد، می‌تواند نشان دهنده‌ی ایراد در پاور باشد.
فراموش نکنید که چک کردن وضعیت پاور یکی از مهارت‌هایی‌ست که اطلاعات، ابزار و تجربه‌ی کافی نیازمند است. اگر مطمئن نیستید که شخصا از عهده‌ی این کار برخواهید آمد، بهتر است کار را به یک متخصص اسمبل بسپارید.
با یک فازمتر می‌توان وضعیت جریان برق در پاور را بررسی کرد. همچنین ابزاری تحت عنوان تِستر پاور در بازار وجود دارد که آسان‌تر از فازمتر می‌توانند جریان برق در پاور را نشان دهند. مدل‌های ارزان‌تر این ابزار تنها وجود یا عدم وجود جریان برق را نشان می‌دهند، اما مدل‌های حرفه‌ای می‌توانند اطلاعات و جزییات بیشتری از میزان جریان برق را گزارش دهند.
چک کردن خروجی تصویر
اگر مراحل بالا را طی کردید و از اتصال صحیح کانکتور 24 پین پاور مطمئن شدید اما ایرادی در آن نیافتید، در قدم بعدی خروجی تصویر را چک کنید. ابتدا سلامت صفحه نمایش و اتصال برق مستقیم آن را چک کنید، همین‌طور کابل HDMI یا VGA مانیتور به کامپیوتر. همین که روی مانیتور تصویری مشاهده کنید، یعنی بهرحال برق به مادربرد رسیده است! ممکن است این برق کافی نباشد، اما صرفِ این که تصویر دارید یعنی جریان برق توانسته به مادربرد برسد.
در این رابطه بخوانید: تفاوت پاورهای غیر ماژولار، نیمه ماژولار و تمام ماژولار
آیا می‌توانید وارد بایوس شوید؟
اگر صدای بوق ابتداییِ بوت شدن سیستم را بشنوید و بتوانید وارد بایوس شوید، شکی نیست که جریان برق مادربرد برقرار است! در این صورت، اگر همچنان سیستم نتواند بوت شود، با ورود خودکار به بایوس یا صدای بلند و متفاوت بوق مادربرد، متوجه این مشکل خواهید شد. اگر صدا طبیعی است و می‌توانید به صورت دستی وارد بایوس شوید، قطعا دیگر مشکل از جریان برق نیست! حتی احتمالا از خودِ مادربرد هم نیست، و امکانِ بیشتری وجود دارد که ایراد از قطعه‌ی دیگری باشد.
این نکته را فراموش نکنید که اگر مادربرد دچار ایراد فنی شود، این اتفاق به یکباره خواهد افتاد! این‌طور نیست که مادربرد دچار ایراد نسبی یا جزئی شود و بعد کم کم طی زمان ایراد خود را نشان دهند، بلکه در اکثر اوقات همین که دچار مشکل و ایراد ساختاری شود به طور کامل خاموش و غیرفعال خواهد شد.
توجه به زنگ‌های اخطار مادربرد
زمانی که سیستم را روشن می‌کنید و مادربرد فعال می‌شود، فورا تست Post (مخفف Power On Self Test) را اجرا می‌کند. این تست برای تشخیص سلامت عملکرد قطعات مختلف سیستم است. اگر در این مرحله و پیش از بوت شدن سیستم عامل، مادربرد ایراد بخصوصی در یکی از قطعات تشخیص دهد، آن را توسط صدای اخطاری که به صدا درمی‌آورد اعلام می‌کند.
تعداد بوق‌ها یا میزان کشش یا صدای آن‌ها نشان دهنده‌ی این است که مشکل از کجا می‌تواند باشد. این زنگ‌های هشدار برای مادربردهای مختلف از برندهای مختلف می‌توانند متفاوت باشند، به همین خاطر بهتر است در سایت شرکت سازنده‌ی مادربرد لیست حالات مختلف اخطار صوتی مادربرد و معنای هر یک را چک کنید.
به طور مثال با توجه به نوع صدای تولید شده، ممکن است به این نتیجه برسید که مشکل از ماژول رم است. سیستم بدون رم بوت نخواهد شد! پس طبیعی است که مادربرد جلوی بالا آمدن ویندوز را بگیرد، اگر ماژول رم دچار ایراد فنی شده باشد یا از جای خود دررفته باشد. حتما چک کنید که آیا ماژول رم سالم است یا نه، و به درستی روی اسلات مخصوص به خود قرار گرفته باشد.
ممکن است زیر ماژول رم روی اسلات مادربرد گرد و غبار نشسته باشد که باید به خوبی آن را کاملا تمیز کرد. برای امتحان می‌توانید ماژول رم را بردارید و روی یکی دیگر از اسلات‌های مادربرد قرار دهید. اگر دو یا چهار ماژول دارید سعی کنید هر کدام را بردارید و ببینید آیا با روشن کردن‌ِ دوباره‌ی سیستم مشکل حل می‌شود یا نه. اگر زنگ هشدار مادربرد اشکال را از رم بداند اما شما با تست کردن رمِ سیستم روی یک کامپیوتر دیگر به این نتیجه برسید که ماژول‌های رم سالم هستند، نتیجه این است که اسلاتِ مادربرد که رم روی آن قرار می‌گیرد دچار ایراد است!
فن‌هایی که به مادربرد متصل شده‌اند را تست کنید
فن‌های خنک کننده‌ی کیس یا مستقیما به پاور متصل هستند یا برق مورد نیاز خود را از مادربرد می‌گیرند. اگر با روشن کردن سیستم مشاهده کردید که فن‌های دسته‌ی دوم کار می‌کنند، نتیجه این است که برق به مادربرد می‌رسد، در غیر این صورت فن‌ها نیز کار نمی‌کردند.
این‌جا شاید این سوال مطرح شود که اگر فن‌ها را می‌توان مستقیم به پاور وصل کرد، چرا باید از طریق مادربرد برق مورد نیاز خود را بگیرند؟ برای این کار چند علت وجود دارد. اتصال فن به هدرهای مادربرد به شما این امکان را می‌دهد تا از طریق کنترلر مادربرد بتوانید سرعت چرخش فن را تنظیم کنید. چنین قابلیتی با اتصال مستقیم فن به پاور از دست خواهد رفت. همچنین اتصال فن به مادربرد می‌تواند به مدیریت بهتر و مرتب‌تر کابل‌های داخل کیس کمک کند.
بررسی وضعیتِ خود مادربرد
اگر هیچ یک از روش‌های بالا شما را به پاسخ سوال‌تان نرسانید، وقت آن رسیده که مستقیما مادربرد را بررسی کنید. سیستم را خاموش کنید، پاور را قطع کرده و تمام قطعات را جدا کنید. ماردبرد را از داخل کیس برداشته و آن را مستقیما وارسی کنید. آیا آثاری از رنگ رفتگی، سوختگی، ذوق شدن کانکتورهای برق یا نمودهای دیگری از آسیب فیزیکی می‌بینید؟ همچنین خازن‌ها را بررسی کنید که آیا دچار شکستگی یا شل شدنِ پایه‌های خود هستند یا نه.
اگر چنین مشاهداتی روی بدنه‌ی مادربرد داشتید، مادربرد شما باید یا تعمیر شود یا تعویض.
مطالب مرتبط – بیشتر بخوانید:
- گواهی های پاور کامپیوتر چه هستند و چه تفاوتی با هم دارند؟
- راهنمای خرید بهترین منبع تغذیه (پاور کامپیوتر) برای سیستم گیمینگ
- بررسی مدار VRM در مادربوردها
برای ارسال دیدگاه ابتدا باید وارد شوید.